Hier begint de geschiedenis

Waar kan een rondreis door Meierijstad beter beginnen dan in Boerdonk? Want met een beetje fantasie kun je stellen dat hier de geschiedenis van Meierijstad begon. Deel 1 van een serie van 13.

Hart is regelmatig in Boerdonk, maar brengt die bezoekjes in de wetenschap dat er voor de partij geen zieltje te winnen is. In Boerdonk woont een raadslid van een andere partij. Kom maar eens tussen Boerdonk en een lokale volksvertegenwoordiger daar.

Bij de eerste verkiezingen voor Meierijstad heette Hart nog ‘Hart voor Schijndel’. Ondanks die naam wist Hart toen één Boerdonkse kiezer te verleiden. We zijn al ruim 4,5 jaar benieuwd wie de verstandige meneer of mevrouw is.

Bourdonck

Hart is dol op Boerdonk. En dat is niet vanwege het ontegenzeggelijke sterke gemeenschapsgevoel daar. Want hoe indrukwekkend het door het dorp overgenomen café ‘Hart van Bourdonck’ en de collectieve dorpsauto ook zijn – in alle kleine dorpen kunnen we vergelijkbare verhalen optekenen. Hoe kleiner een dorp, hoe sterker de onderlinge verbondenheid. 

[tekst gaat verder onder de foto]

Hart is dol op Boerdonk omdat het begrip tijd er niet erkend lijkt te worden. En ja, dat moeten we even uitleggen.

Een jaar of wat geleden hield een voorman van de Meierijstadse ondernemersclub een betoog in het bestuurscentrum en dat ging vooral over dat alles groter moest. Meer bedrijven, meer bedrijventerreinen en bovenal meer inwoners. Want 80.000 lijkt wel wat, maar Meierijstad moest volgens hem naar 100.000. Geen idee waarom.

Parochie

Boerdonk heeft ongeveer 750 inwoners en dat was twee eeuwen geleden niet anders. Hart vond op internet een beschrijving van het dorp uit begin negentiende eeuw. Verander het taalgebruik van die tijd naar hedendaagse spelling en de tekst is verrassend actueel. Dat er niet zo veel huizen zijn, dat het niet ver van Erp ligt en dat er een kanaal in de buurt is.

Niet dat altijd alles bij het oude bleef. Zo gingen de Boerdonkers tot halverwege de negentiende eeuw naar de kerk in Erp. Rond die tijd kwam er een eigen kerk en parochie, maar inmiddels zijn de katholieken van Boerdonk formeel lid van de Veghelse Fransiscusparochie. 

Maar daar zie je niks van hoor, als je de Servatiuskerk bezoekt. 

Boerdonk is ook nooit een zelfstandige gemeente geweest. Geen Boerdonker die ooit ook maar op het idee kwam daarvoor te knokken. Want elke Boerdonker weet dat het voor het dagelijks geluk niet kan bommen of Boerdonk nou bij Erp, Veghel of Meierijstad hoort. Het leidt hooguit tot nieuwe bordjes aan het begin van de heerlijk overzichtelijke bebouwde kom.

En het had net zo goed Beek en Donk kunnen zijn. Wist u trouwens dat het netnummer van Boerdonk 04920 is en dat KPN dat heeft toegekend aan de regio Helmond? 

Lange historie

Trots zijn ze er wel. En ook hiervoor geldt: inwoners van kleine dorpen zijn altijd fier op hun woonplaats. Heel gewoon dus. Maar voor Boerdonk is er behalve het besef dat klein doorgaans fijn is ook nog eens de lange historie. 

Verbeter ons als we het mis hebben, maar Boerdonk is volgens Hart het oudste dorp van Meierijstad. Rond de achtste eeuw stond er op de plaats van het huidige dorp een boerderij en werd de woeste heidegrond eromheen in cultuur gebracht. Een paar eeuwen later ontstond zo Bordonk of Bourdonck. 

Kom er maar eens om, Rooienaren – met jullie stadsrechten van weleer.

Waar wij erg van gecharmeerd zijn: de historie is er vooral eentje van ‘het is zoals het was’. Want in de achtste eeuw werd heide omgezet in cultuurgrond en begin 20^e eeuw gebeurde dat nog steeds. 

Oké, een kapel uit de vijftiende eeuw maakte plaats voor een kerk en er kwam een kanaal ten westen van het dorp – maar dat was het dan zo’n beetje. 

Geen brug

Over dat kanaal gesproken: bij zowat alle dorpen dichtbij die vaart leidde die aanleg tot de bouw van bruggen. Want je moest vanuit Veghel, Keldonk of Beek en Donk wel aan de andere kant van die nieuwe waterverbinding kunnen komen. 

Boerdonk werd door de kanaalontwerpers te onbelangrijk gevonden. Geen brug dus.

Een veerpont kon er ternauwernood af en toen die in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd raakte, kwam er geen nieuwe. En nee, ook toen geen brug. Het leidde ertoe dat, zoals het Brabants Historisch Informatie Centrum vijftien jaar geleden al schreef, ‘Boerdonk nogal geïsoleerd raakte’.

Misschien niet geïsoleerd genoeg, want bij de VVD bedacht begin dit jaar iemand dat de lokale voetbalclub misschien beter in Erp kon trainen en wedstrijden spelen. Scheelt de gemeente onderhoudskosten. Hart maakte er melding van op deze site en de gemeenteraad kreeg per omgaande een boze brief uit Boerdonk. 

In 2016 haalde de VVD er nog zestien stemmen. Het zal ons benieuwen, straks in maart volgend jaar.

Sint-Nicolaas 

De voetbalvelden lijken vooralsnog gered, we hebben er na die brief niemand in de gemeenteraad meer over gehoord. Zoals we sowieso weinig over Boerdonk horen. En dat is niet per se slecht nieuws voor Boerdonk.

[tekst gaat verder onder de foto]

Binnenkort komt het dorp trouwens toch voorbij in de gemeenteraad. Want in september gaan de raadsleden het hebben over de huisvesting van scholen. Dikke kans dat iemand dan een vinger opsteekt en pleit voor nieuwbouw voor basisschool Sint-Nicolaas.

Of de VVD stelt voor de kinderen naar Erp te sturen. Is vast goedkoper.