Sokken, bomen en andere kleine gebaren

Het jaar 2021 kan zomaar de geschiedenis ingaan als – alweer? – een verloren jaar. Daar denken de gemeenteraadsleden van Hart anders over. ‘Daarom ben ik bij Hart.’

Het is donderdagavond. Half elf. Lambèr zit in de ruimte voor de raadszaal, want het aantal zitplaatsen in die vergaderzaal is vanwege coronaregels beperkt. Hij zit letterlijk op het puntje van zijn stoel als het in die raadzaal gaat over een kerstgedachte – waardebonnen voor mensen die gebruik moeten maken van de voedselbank.

‘En als ze er dan drank van kopen?’, vraagt een raadslid.

Laurens ademt diep in en uit voor hij het woord neemt, in een poging zo zijn emotie weg te zuchten. Zijn stem trilt toch nog een beetje als hij zegt dat er uit die opmerking een mensbeeld spreekt ‘dat niet het mensbeeld van Hart is’.

Hij zegt dat mensen vrij zijn om brood of drank te kopen. Dat het ‘stuitend bevoogdend’ is om daar beperkingen op te willen leggen. En hoezo bedenkt dat raadslid dat mensen met geldgebrek meteen naar de slijter rennen zodra ze een waardebon ontvangen?

‘Goed zo. Daarom ben ik bij Hart’, appt Lambèr aan zijn fractiegenoten.

Een half uur later staan ze op de stoep voor het bestuurscentrum. De laatste raadsvergadering van 2021 is net afgelopen. Mirjam zal zo naar haar appartement even verderop wandelen, Lambèr fietst naar Schijndel en Laurens stapt dadelijk in de auto.

Ze hebben de mondkapjes afgetrokken en zeggen zo ongeveer tegelijkertijd dat ze blij zijn. Twee moties en twee wijzigingsvoorstellen waar Hart een rol in had zijn unaniem aangenomen door de raad. Het zijn stuk voor stuk voorstellen die passen bij het gedachtengoed van de partij.

Ze gaan over solidariteit met mensen die dat nodig hebben, over hergebruik van afvalstoffen, over plezierig wonen en over eerlijke en betrouwbare hulp op maat.

***

Een half uur later zijn de drie thuis. Laurens tikt een verslag van de avond voor de website, Lambèr is druk met coronabeslommeringen die zijn werk als schooldirecteur raken en Mirjam doet wat ze na elke raadsvergadering doet: in haar hoofd de hele bijeenkomst nog eens herhalen, analyseren, overwegen en vervolgens veel te lang wakker liggen.

Ze appt rond middernacht: ‘Het was een goede avond voor Hart. Maar die successen zijn niet wat Hart tot Hart maakt’.

***

Een paar dagen later. De zithoek in het nog best nieuwe, Rooise appartement van Mirjam. De drie raadsleden tikken hun glazen met ice tea tegen elkaar. ‘We hebben het maximale uit het jaar gehaald’, zegt de een. ‘We staan in de startblokken voor een mooie campagne’, zegt de ander. ‘Die twee zetels die de raad er in maart bijkrijgt, die zijn voor ons’, voorspelt de derde.

En dan gaat het over dat appje.

‘Zodra de lockdown voorbij is, begint Jansen De Wit’, vertelt Mirjam. ‘Dan gaan we van gebruikt textiel, gesponnen tot breigaren, met de hand sokken breien.’ Nou ja, we – mensen bij Het Goed in Schijndel gaan dat doen.

‘Die moties en zo zijn mooi, maar volgens mij is dit Hart’, poneert ze. Lambèr knikt. ‘Oog hebben voor ogenschijnlijk kleine zaken. Twee, drie of vier mensen die sokken breien. En zo werken aan het versterken van de identiteit van een dorp, aan plezierige contacten tussen de breiers, aan hergebruik van materialen en aan werkgelegenheid voor mensen waarvoor dat niet vanzelfsprekend is. Dat bedoel je, toch?’

Dat bedoelt Mirjam inderdaad.

Laurens begint over een elektrische laadpaal. Hoe zo’n ding ergens recht voor de deur van een echtpaar was geplaatst. En hoe de wethouder geen zin had dat ding te laten verzetten. ‘Dan gaat iemand anders weer klagen.’

Laurens wil uiteenzetten hoe Hart het aanpakte. Maar Lambèr zegt dat hij en Mirjam dat verhaal onderhand wel kennen. Hoe Hart een avond belegde voor de hele straat en hoe in een half uur tijd een locatie werd bedacht waar niemand bezwaar tegen had. En dat het er nu op lijkt dat de paal inderdaad wordt verplaatst. ‘De methode Hart werkt’, had een van de deelnemers gecomplimenteerd.

‘We kennen het verhaal, Laurens. Dat mensen niet tegen de gemeente moeten vertellen wat ze wel en niet willen, want dat er dan nooit een geschikte plek voor een laadpaal komt. Dat mensen er samen uit moeten komen. Dat ze elkaars wensen en bezwaren moeten aanhoren en samen tot compromissen moeten komen.’

Laurens neemt een slok van de ice tea en trekt een vies gezicht.

***

‘Weet je nog, die online avond met mensen die een bouwplan wilden tegenhouden?’, vraagt Lambèr. Ja, dat weten Mirjam en Laurens nog. De bewoners van een straat wisten niet welke middelen ze hadden om de besluitvorming te beïnvloeden. Hart vertelde ze over omgevingsdialogen, zienswijzen en inspreekbeurten.

‘Wat zo mooi was’, haalt Lambèr herinneringen op, ‘is dat wij van Hart voorstander zijn van dat bouwplan. We staken dat niet onder stoelen of banken en kregen desondanks een bedankje voor onze hulp.’

‘Omdat we onze stinkende best doen om mensen bij de politiek te betrekken en om mensen invloed te geven’, vat Mirjam samen. ‘En verantwoordelijkheid’, vult Laurens aan. ‘Want inspraak is leuk, maar dat kan niet beperkt blijven tot nee zeggen. Je mag bijvoorbeeld best windturbines afwijzen, het verplicht je tegelijkertijd om te bedenken hoe we dan wel kunnen verduurzamen.’

‘Dat is wat Hart tot Hart maakt’, wijst Mirjam op haar appje.

Laurens vertelt over iemand die als vrijwilliger jarenlang gemeentelijke beuken onderhield en op een dag zag dat ze weg waren. Gerooid door de gemeente. Ineens. Hij was boos en die boosheid leidde tot bijna net zo narrige reacties van de kant van de gemeente. Uiteindelijk regelde Hart een gesprek aan een keukentafel.

‘Mijn reactie was nogal onhandig’, zei de vrijwilliger toen. ‘We hadden beter moeten uitleggen waarom de kap nodig was’, erkende de ambtenaar. Waarna er een aanbod kwam: ‘Zullen we samen bedenken wat voor nieuwe bomen we terug kunnen planten?’

‘Het zijn nou niet bepaald grote infrastructurele projecten, maar met dit soort gesprekken en bemiddelingen bouwen we wel aan een sterke en warme gemeenschap’, vindt Lambèr. Waarna Mirjam vraagt of 24 uur toegankelijke, hufterproof openbare toiletten die toegankelijk zijn voor mensen met lichamelijke beperkingen ook meetellen als infrastructurele projecten.

‘Nee, ze zijn veel belangrijker dan dat’, zegt Laurens en vraagt aan Mirjam of ze nog wat anders dan ice tea in huis heeft.

***

Een uur later. Het ging inmiddels over een wandeling door het buitengebied met een bezorgde bewoner daar, over mensen die wakker liggen van de herrie van een kroeg nabij, over bewoners van een straat die bezwaren zien in een gepland hotel op silo’s, over een meneer die naast een grote kippenstal woont en meent dat zijn gezondheidsklachten daaraan te wijten zijn, over een inwoner van een klein buurtschap die tranen wegslikt als het over hectaren vol zonnepanelen gaat, over een dame met een indrukwekkend plan voor maar liefst 200 woningen en over 130 Meierijstedelingen die de kwaliteit van lucht rond hun huis meten op initiatief van Hart.

‘Wat hebben we veel mensen leren kennen’, zegt Mirjam. ‘Mensen met vaak tegengestelde meningen. En steeds hebben we ze de weg kunnen wijzen. Of we werden in of buiten de raad hun pleitbezorger.’

‘Vaak lukte het’, stelt ze vast. ‘Dat bouwplan aan de Papaverstraat in Schijndel is bijvoorbeeld toch maar mooi gewijzigd.’ Laurens zegt dat het jammer is dat de stemmen van bewoners en Hart soms niet voldoende waren. ‘Het is spijtig dat inwoners soms advocaten moesten inschakelen.’

Mirjam: ‘Je doelt op de illegale activiteiten aan de Liempdseweg?’ Laurens: ‘Onder meer’.

Lambèr: ‘Laten we niet vergeten dat we veel dingen ook niet voor elkaar kregen. Glyfosaat kregen we niet van gemeentelijke akkers.’ Mirjam: ‘Het fonds om sociale woningbouw te bespoedigen is helaas afgeschaft’. Laurens: ‘De gemeente doet nog altijd zinloze dingen op het gebied van citymarketing’.

‘Ik heb nog witte wijn’, zegt Mirjam. Laurens kijkt blij.

***

Het is dinsdagavond. Nederland is voor de zoveelste keer in de ban van corona.

‘Ineens lijkt het of ons gesprek van een paar dagen geleden nergens over ging’, appt Laurens. ‘Sokken, bomen, laadpalen en andere zaken – het zijn kleine gebaren die in het niet vallen bij de toestand in de wereld. Corona, toeslagenaffaire, polarisatie – ons werk als raadslid wordt met dat soort zaken wel erg relatief.’

‘Integendeel’, tikken Lambèr en Mirjam tegelijkertijd. ‘Juist nu’, begint Lambèr. ‘Gaat het om die kleine gebaren’, maakt Mirjam af. Laurens plaatst een smiley.