Er gaat geen raadsvergadering voorbij of er komen moties, amendementen of initiatiefvoorstellen voorbij. Waar komt die dadendrang van de gemeenteraad toch vandaan? ‘Hart voor Schijndel’ denkt dat het wordt veroorzaakt door de vergaderstijl in onze gemeente. De raad heeft zich vrijwillig aan de ketting laten leggen.
De gelegenheden om met elkaar stevig te debatteren zijn bijzonder beperkt in onze raad en dat komt de besluitvorming niet ten goede. Fractievoorzitter Laurens van Voorst van Hart heeft er tijdens de laatste vergadering van fractievoorzitters zijn beklag over gedaan. Raadsleden zoeken volgens hem naar alternatieve middelen om toch maar hun zegje te kunnen doen. Het probleem in vijf bolletjes:
· De cyclus van vergaderingen begint ongeveer elke zes weken met een beeldvormende avond. Voor inhoudelijk debat is er dan, overigens terecht, geen plaats. Raads- en raadscommissieleden mogen luisteren naar presentaties en kunnen vragen stellen. De agenda van de avonden wordt in belangrijke mate bepaald door het College. De raad verzuimt steeds weer om zelf de baas te zijn over de invulling van de avonden. Ze laat het toe dat het College de avonden gebruikt om reclame voor haar ideeën maakt.
· Tijdens de raadscommissievergaderingen worden raadsvoorstellen wel inhoudelijk besproken. Deze vergaderingen zijn dan ook de gelegenheid bij uitstek om met elkaar van gedachten te wisselen. Het komt er echter amper van. Dat komt onder meer door de eerste termijn. Raadsleden worden steeds weer aangemoedigd om die termijn vooral te gebruiken voor vragen aan de wethouder. Van een betoog komt het daardoor niet altijd. En als het er komt, dan mogen andere raadsleden geen zogeheten interrupties plaatsen.
· In de tweede termijn mogen we dan eindelijk debatteren. En dus mogen er interrupties worden geplaatst. Maar ook hier zijn regels aan verbonden: een spreker onderbreken met een tegengestelde mening mag niet. Interrumperende raadsleden mogen elkaar alleen vragen stellen. Wat ook niet mag: nieuwe vragen stellen aan het College. De wethouder komt alleen na de eerste termijn even naar voren.
· Tijdens de raadsvergadering is debat zo goed als verboden. Alle agendapunten zijn hamerstukken, behalve als er moties (verzoeken aan het College) of amendementen (verandervoorstellen) zijn. Het gevolg is dat raadsleden hun stinkende best doen die te bedenken. Komende donderdag komen er weer diversen voorbij. Over de toegankelijkheid van de horeca, Wmo-voorzieningen voor mensen die het slachtoffer zijn van een ongeval en een weggetje op de Vlagheide.
· O wee als een fractie een motie van een andere partij wel ziet zitten en mede-indiener wil zijn. Met dat op zich aardige besluit, verliest die fractie haar spreekrecht.
Het gemis aan debat wreekt zich enorm. Door met elkaar de degens te kruisen, vergroten we inzicht in de materie en in standpunten. Het stelt raadsleden in staat elkaar te informeren, te motiveren, om te overtuigen en om overtuigd te worden. Dat debat is nu beperkt tot één termijn van één vergadering en zelfs dán zijn er nog beperkende regels. Dat helpt niet.
Afspraak is dat de manier van vergaderen na een jaar wordt geëvalueerd. Wat ons betreft gaan we tegen die tijd met de nieuwe raadsvoorzitter (de burgemeester is tevens voorzitter van de gemeenteraad) afspraken maken over een werkwijze die rechtdoet aan het debat en meer nog aan de lokale democratie.
Want zoals het nu gaat, gaat het niet goed.