Vijf jaar nadat burgemeester Kees van Rooij zei dat er geen beleid komt over burgerparticipatie komt er beleid over burgerparticipatie.
Afgelopen donderdag trapten raads- en raadscommissieleden en andere belangstellenden een proces af wat eindelijk leidt tot een visie op burgerparticipatie in Meierijstad. Het zal tijd worden.
Het was een boeiende, maar ook wat rare avond. Dat komt vooral door de centrale vraag: hoe laten we inwoners participeren over het participatiebeleid? Waarbij onder leiding van wethouder Rik Compagne (Participatie, Hier) ambtenaren daar trouwens best een mooi traject voor hebben bedacht.
Feit blijft dat het thema zo abstract is dat we niet op tjokvolle zalen hoeven te rekenen als het hierover gaat. Nou is dat niet eens zo erg, als die selecte club betrokkenen maar een stevig fundament legt voor goed geregelde bemoeienis en invloed van heel veel inwoners.
[tekst gaat verder onder de foto]
V.l.n.r. raadsadviseur, voorzitter van de beeldvormende avond en beleidsmedewerker. Op het scherm een kwinkslag over hoe democratie en efficiency elkaar bijten.
Hart heeft er al jarenlang duidelijke ideeën over. Hopelijk eindigt de zoektocht van college, gemeenteraad en ambtenaren bij die ideeën. Komen ze:
1. De raad stelt kaders
Of het nu gaat om wel of geen kiosk in Sint-Oedenrode, zonnepaneelvelden of de locatie voor opvang van asielzoekers: het begint met een raadsbesluit. De raad, wettelijk aangewezen om beleid te maken, begint met een reeks van niet al te dichtgetimmerde kaders. Binnen die kaders is er nog heel veel mogelijk.
Zo kan de raad besluiten dat binnen het grondgebied van Meierijstad er voor een bepaalde hoeveelheid megawatt duurzame energie wordt opgewekt. Dat we de Markt in Sint-Oedenrode opnieuw gaan inrichten binnen een vastgesteld bedrag en de voorwaarde dat er tenminste een tig aantal parkeerplaatsen blijven. En dat we een specifiek aantal vluchtelingen gaan opvangen.
Maar hoe en waar gaan we die energie opwekken? Hoe gaat de Markt eruitzien? Waar vangen we vluchtelingen op? Zegt u het maar, inwoners.
2. Inwoners praten met elkaar
We houden op met inwoners laten ageren tegen college, gemeenteraad of ambtenarij. In plaats daarvan overleggen die inwoners met elkaar. Ze gaan met elkaar in de clinch over waar er windturbines of zonnepaneelvelden komen of andere manieren om duurzame energie op te wekken. Over hoe de Markt in Rooi eruit komt te zien en waar een azc komt. En dat allemaal binnen de kaders die de gekozen gemeenteraad bedacht.
Al debatterend ontdekken deelnemers dat hun standpunt niet het standpunt van de meerderheid is. Dat het zaak is te overtuigen, overtuigd te worden, mee te buigen en compromissen te sluiten. Zeg maar hoe het er in de politiek nu ook aan toegaat. Al pratend en luisterend versterken ze de democratie.
3. Iedereen kan meedoen
De gemeente zorgt ervoor dat iedereen mee kan doen. Inwoners worden verleid om mee te praten, ook en vooral als het mensen betreft die doorgaans niet meedoen. Wie niet gewend is om zich staande te houden tegenover hoogopgeleide vergadertijgers met te veel tijd, krijgt steun van gespreksleiders, opbouwwerkers of andere professionals.
Verder zorgt de gemeente voor kennis. Meedenkende en meepratende inwoners zijn doorgaans geen diep ingevoerde professionals en dus levert het college ambtenaren of externe deskundigen die informatie geven. ‘Dus u wilt bomen planten in uw straat? Dan ga ik u nu vertellen over de kenmerken van diverse rassen met betrekking tot worteldruk, plak, schaduwwerking, CO2-opname en vallend blad.’ Zoiets.
4. Inwoners nemen verantwoordelijkheid
Te vaak blijven inspraak en burgerparticipatie beperkt tot heel hard nee roepen. Dan laten mensen weten waarom ze geen zonnepanelen in hun buurt willen of waarom er geen azc in de omgeving moet komen.
In de aanpak van Hart leidt elke nee tot de verantwoordelijkheid om te bepalen waar of hoe dan wel. Want de kaders van de raad zijn nu eenmaal niet onderhandelbaar. ‘U wilt geen azc aan de rand van uw dorp? Dan gaat u nu bedenken waar dan wel en o ja – u gaat het de omwonenden van die locatie vertellen en met hen overleggen.’
Tot slot
‘Burgerparticipatie is tijdrovend’, zei afgelopen donderdag een deelnemer aan de beeldvormende avond. Dat is waar. Democratie kost namelijk tijd en geld. Hart heeft het ervoor over.
Foto: Impressie van de beeldvormende avond van afgelopen donderdag