‘Ons bureau werkt in heel Nederland en voor heel veel gemeenten, dus we zijn wel wat gewend. Maar we zijn heel erg geschrokken wat we hier aantroffen.’ Ward Frielink van adviesbureau DTNP zette gisteravond Veghelse winkeliers onder een koude douche. ‘U heeft het allemaal aan uzelf te danken’.
Frielink (foto) doet in opdracht van de gemeente een onderzoek naar mogelijke oplossingen voor de enorme winkelleegstand in Veghel. Eerder al adviseerde het bureau om 10.000 tot 11.000 m2 van het winkelvloeroppervlakte in het dorp te schrappen. Dat is 1/3 van de winkelmeters daar.
Enorm geschrokken
De gemeente heeft onlangs een centrumvisie voor de drie grootste kernen ontwikkeld en besloot om voor Veghel een apart plan te maken. DTNP deed onderzoek, onder meer door ongeveer zeventig eigenaren en winkeliers te interviewen. ‘We zijn enorm geschrokken’, bekende Frielink.
‘De huren zijn in het centrum enorm verlaagd en zijn vergelijkbaar met die in buitenwijken. En zelfs dat helpt niet. Er is voor vastgoedeigenaren niks te verdienen. De eigenaren voeren verbeteringen uit in hun panden die eigenlijk door huurders zouden moeten worden betaald. Dat doen die eigenaren niet om extra huur te kunnen vragen. Nee, ze doen het om verdere verlagingen te voorkomen. Het beeld is ronduit treurig.’
Weggegooid geld
In het publiek herinnerde iemand Frielink aan de miljoenen die in 2014 door de gemeente zijn geïnvesteerd. Dat gebeurde toen op advies van retail-goeroe Cor Molenaar. Of dat dan allemaal weggegooid geld is geweest, vroeg de man vanuit de zaal. Het antwoord was kort en pijnlijk: ‘Ja’.
Centrummanager Dirk Lammers deed er nog een schepje bovenop: ‘We zijn allemaal blind achter die Molenaar aangelopen en dat bracht alleen maar ellende’. Voor wie niet weet wat Molenaar zoal bedacht, is er dit filmpje.
Korte Putstraat
Frielink presenteerde gisteren een plan dat voorziet in twee nieuwe, grote publiekstrekkers en een fors kleiner centrum. Dat deed de wenkbrauwen bij enkele mensen in de zaal fronsen. Of de Molenstraat niet te snel en resoluut werd afgeserveerd, klonk het. ‘Dat kan met wat ingrepen het niveau van de Korte Putstraat in Den Bosch bereiken. Die straat is in heel Nederland bekend.’ Frielink, fijntjes: ‘Veghel is niet Den Bosch’.
En dan waren er nog de winkeliers die een winkel runnen in een van de straten die in de nieuwe opzet niet meer meedoen. Ook zij pleitten voor hun gebiedje. Frielink was er snel klaar mee: ‘Het centrum krijgt van bezoekers een rapportcijfer 5,2. Dat is erg laag en dat cijfer wordt nota bene gegeven door mensen die nog de moeite nemen naar dat centrum te komen. U kunt natuurlijk gewoon op de oude voet doorgaan, dan heeft u over een paar jaar het rapportcijfer 4.’
‘Bungelt onderaan’
Of er meer dorpen (‘Of steden’, voegde de vraagsteller er verrassend aan toe) zijn met vergelijkbare problemen. ‘Zo erg als in Veghel? Amper. Veghel bungelt onderaan.’ En of er dan dorpen (‘Of steden!’) waren, waar Veghel wat van zou kunnen leren. ‘Een dorp dat ooit ook verleid werd om het centrum uit te breiden zoals Veghel deed en ervoor koos om het smalle lint van winkels in het centrum te handhaven, is Schijndel. Dat floreert nog.’
Wethouder Harry van Rooijen probeerde daarna in een korte toespraak de stemming er nog een beetje in te brengen. Dat het afgelopen zondag erg druk en gezellig was geweest in het centrum. En dat het ook afhangt van de activiteiten die er worden georganiseerd.
Publiekstrekkers
De komende zomermaanden gaan Frielink en zijn collega’s hun ideeën verder uitwerken. Zeker is dat het voorziet in minder winkelstraten en in een belangrijke positie voor de Hoofdstraat, het Meijerijplein en de Markt. En dat er twee publiekstrekkers nodig zijn, eentje aan de Meijerijgaarde (‘We gooien alle winkels aan de huidige Meijerijgaarde dicht en vervangen dat voor één grote trekker’) en aan de zuidzijde van de Hoofdstraat, daar waar mensen nu geld pinnen bij ING en ABN AMRO.
Komend najaar buigt de gemeenteraad zich over de plannen. En hoe enthousiast de raad ook zal zijn, de ondernemers en vastgoedeigenaren hoeven naar verwachting niet te rekenen op enorme zakken met gemeentelijk geld. Die zakken zijn er immers niet.
Steken laten vallen
Daar komt bij dat de winkeliers en eigenaren vooral in de spiegel moeten kijken. Iemand mopperde dat Frielink het alsmaar had over ondernemers en vastgoedeigenaren en dat zijn verhaal niet ging over consumenten. ‘Dat klopt. Want het zijn de ondernemers en vastgoedeigenaren die enorme steken hebben laten vallen.’
Tot slot nog een quote die aardig is voor de wethouder en raadsleden die enthousiast zijn over de vestiging van de bibliotheek op de Markt in Schijndel. Frielink over de bieb op de Markt in Veghel: ‘Dat is natuurlijk geen publiekstrekker’.