zondag
22 dec
Achtereenvolgens zijn ambtenaren, college en gemeenteraad van Meierijstad op zoek naar € 10 miljoen om een dreigend gat in de begroting te dichten.
Een week geleden zei een raadslid tijdens een commissievergadering nog dat het wel los loopt met de gevreesde tekorten. ‘Ik ben al 25 jaar raadslid en steeds weer gaat het over dat we moeten bezuinigen en steeds weer valt het mee.’
Het is menens
Maar dit keer is het menens. Het Rijk gaat vanaf 2026 fors bezuinigen op het zogeheten gemeentefonds, het geld dat gemeenten van ‘Den Haag’ krijgen. Het gevolg is dat zowat alle gemeenten in Nederland vanaf dat jaar tekort komen. Tenzij ze bezuinigen en/of meer inkomsten genereren.
Ambtenaren zijn er al een paar maanden druk mee. Deze maand nog presenteren ze het college een lijstje met mogelijkheden om een gat van maar liefst tien miljoen te dichten. Want zo veel komt Meierijstad in 2030 tekort. In 2026 is het al € 7,4 miljoen en elk jaar komt er wat bij.
De ambtenaren hebben wat voorwaarden bedacht voor die zogeheten ombuigingen. Zo geloven ze niet in de kaasschaafmethode, waarbij elk beleidsterrein wat inlevert. Ook zien ze weinig heil in het schrappen van incidentele uitgaven, want daarmee win je op de lange termijn de oorlog niet.
Laatste woord
En zo zijn er nog wat andere eisen en piketpaaltjes. In maart volgend jaar hoort de gemeenteraad welke ambtelijke voorstellen de goedkeuring van het college kregen. Waarna het laatste woord aan de gemeenteraad is.
Dat gebeurt in twee etappes. De eerste is in het voorjaar bij het vaststellen van de kadernota, zeg maar het fundament voor de meerjarenbegroting die nog volgt. En in het najaar het vervolg bij de vaststelling van die begroting. Spannend, want dat is een maand of vijf voor de verkiezingen.
Het wordt een klus. Zo zijn er wettelijke taken die de gemeente gewoon moet uitvoeren. En daarbinnen zijn er taken waarbij er geen enkele speelruimte is en taken waarbij er wel kan worden bijgestuurd. De niet wettelijke taken lenen zich gemakkelijker voor bezuinigingen, maar hier zijn langjarige contracten met leveranciers soms spelbreker.
Gaten in het wegdek
En dan hebben we het nog niet gehad over wat politieke partijen wenselijk vinden. De ene partij hecht misschien wat minder aan het wegenonderhoud en de andere aan de zorg. Los van die keuzes moet er nog worden bezien wat de effecten op de lange termijn zijn. Gaten in het wegdek accepteren is een optie, maar misschien is het gevolg dat na een paar jaar de hele weg moet worden vernieuwd. Wat nog meer kost.
Wat Hart vervelend vindt: een slecht wegdek is voor veel mensen zichtbaar, bezuinigingen op Wmo of jeugdhulp leiden tot ellende die achter voordeuren verborgen blijft. Hart hanteert al jarenlang het uitgangspunt ‘Liever in het rood dan mensen in nood’ en is dus kritisch op het beknibbelen op de steun aan kwetsbare inwoners.
Of het met het aantal ambtenaren niet wat minder kan, opperde een raadslid afgelopen maandag tijdens een informatieve bijeenkomst in de raadzaal. Jazeker kan dat. Maar hier geldt ‘formatie volgt taak’. Vrij vertaald: ambtenaren worden naar huis gestuurd als er wordt bezuinigd op het werk dat ze doen. Dus als we niet willen bezuinigen op wegenonderhoud, dan blijft de ambtenaar op zijn of haar post die dat onderhoud organiseert.
Belastingen omhoog
En dan hebben we het nog niet gehad over de mogelijkheid om de inkomsten te verhogen. Dat kan door de belastingen bij te stellen. Geen enkele partij die hier blij van wordt, maar feit is dat de belastingen in Meierijstad fors lager zijn dan landelijk gemiddeld.
[tekst gaat verder onder de foto]
Wethouder Jan Goijaarts is verbaasd over de investeringsdrang van sommige fracties.
De eerste winst die is te boeken is afzien van dure nieuwe investeringen. Wethouder Jan Goijaarts (Financiën, CDA) wees er afgelopen maandag tijdens de bijeenkomst voor raads- en raadscommissieleden fijntjes op dat niet iedereen in de gemeenteraad is doordrongen van het besef dat de tering naar de nering moet.
Een goed verstaander had aan een half woord genoeg: of de raad maar wil afzien van dat peperdure vierde (!) zwembad in Meierijstad en daarmee ook nog eens het tweede (!) in Veghel. Hij doelde daarmee op VVD, Hier, Gemeentebelang, Lokaal, D66 en Forum.
