woensdag
3 jul
De gemeente moet niet wachten op initiatiefrijke inwoners, maar zélf mensen uitnodigen om actief te worden voor de lokale samenleving.
Inwoners van Meierijstad kunnen meer invloed, zeggenschap en verantwoordelijkheid krijgen dan nu het geval is. Die boodschap draagt Hart al vanaf de oprichting van de partij uit. Waarbij we keer op keer laten weten dat de overheid niet moet afwachten wie er bij de gemeente aanklopt, maar mensen moet stimuleren.
Uitnodigend besturen
Arwin van Buuren (niet te verwarren met de dj met bijna dezelfde naam) is bijzonder hoogleraar aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en gemeenteraadslid in Capelle aan den IJssel. Hij schreef het essay ‘Uitnodigend besturen’, dat naadloos aansluit op de visie van Hart. Van Buuren hield er een presentatie over tijdens de Dag voor de Raad in Deventer. Hart zat in de zaal driftig te knikken.
Van Buuren stelt vast dat de ruimte voor burgerinitiatieven vaak door de bedenkers ervan wordt gecreëerd. In andere gevallen bedenkt de overheid dat medewerking of meedenken van inwoners wenselijk is. Maar wat nog amper gebeurt is dat de gemeente inwoners nadrukkelijk uitnodigt om initiatieven te gaan nemen.
Over hekken gooien
Die stimulans is belangrijk, want burgerinitiatieven leveren nogal wat op. Ze leiden vaak tot oplossingen of ideeën die beter zijn dan wat de overheid zelf voor elkaar krijgt. Niet zelden wordt niet alleen de samenleving er beter van, maar ook de gemeentelijke organisatie. En dan zijn zulke initiatieven vaak ook nog geld besparend. Tot slot versterken ze de saamhorigheid en onderlinge betrokkenheid van mensen.
Het betekent niet dat de gemeente maar van alles over hekken en muren moet gooien, omdat de samenleving het beter zou kunnen. De gemeente blijft ondersteunen, bewaakt processen, beziet wie er vooral mee zouden moeten doen en bepaalt waar de ruimte voor ‘van buiten’ eindigt en van de gemeente begint.
Strategieën
Van Buuren bedacht enkele strategieën waarmee gemeenten inwoners en anderen kunnen uitnodigen. Het gaat daarbij om coöperatie (helpen), coproductie (samenwerken) en competitie (‘Als u denkt dat u het beter kan dan de gemeente, dan geven we u de kans dat te bewijzen’).
Niet alle thema’s zijn geschikt voor een burgerinitiatief, zoals ook niet alle inwoners gegrepen zullen worden tot ‘meedoen’. Burgers moeten het kunnen, moeten er zin in hebben, moeten de kans krijgen, moeten uitgenodigd worden en moeten ontdekken dat hun prestaties serieus worden genomen.
Naar voren stappen
Daarbij helpt het als de gemeente zich laat zien als een nieuwsgierige en bescheiden partner, die bekwaam is en waar maar kan ondersteuning biedt. Tot slot is het goed te beseffen dat het met al die goedwillende burgers ook wel eens mis kan gaan.
Van Buuren zegt daarover: ‘Juist een overheidsorganisatie die een stapje opzij kan zetten en plaats durft te maken voor maatschappelijk initiatief, moet ook in staat zijn om zelf weer naar voren te stappen op het moment dat er een gat valt.’
Meer over (politieke) burgerparticipatie is te vinden in ons dossier ‘Nieuwe democratie’.
Hieronder het essay van Van Buuren.
