vrijdag
22 nov
Na jarenlange discussie gaat het er waarschijnlijk van komen: windturbines en zonnepanelen rukken op in het Meierijstadse buitengebied. In twee uitgebreide delen zet Hart uiteen wat er wanneer waarom gebeurt. En wat u nog te vertellen heeft. Eén ding is zeker: het komt nu allemaal wel erg dichtbij.
Afgelopen donderdag leek de presentatie over de regionale energiestrategie in het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode uit te monden in een Babylonische spraakverwarring. De mensen in de raadzaal hoorden over wettelijke verplichtingen en tegelijkertijd ‘Maar hier kunt u dus op elk moment nog van afzien’. De neiging om met een ‘Geef mijn portie maar aan Fikkie’ af te haken is groot.
Niet doen. Want dit gaat over een onderwerp waar u veel van gaat merken. Dit gaat over zonnepanelen op landbouwvelden en windturbines om de hoek. Lezen dus, dit lange relaas over hoe het allemaal zit. Geschreven voor iedereen, behalve de mensen die al diep in de materie zitten.
De wereld wordt een broeikas
Dit verhaal begint bij CO2. Dat is een gas dat van nature in de lucht aanwezig is. Sinds anderhalve eeuw komt er steeds meer CO2 in de lucht en dat komt door het verbranden van kolen, olie en gas. Hoe meer CO2, hoe warmer de aarde wordt. Dat komt omdat die gassen blijven hangen – ze maken van de atmosfeer een broeikas. Vandaar de naam broeikasgassen.
Door die gassen stijgt de zeespiegel en dat leidt tot overstromingen. Dier- en plantsoorten verdwijnen of maken plaats voor andere soorten die voor overlast zorgen. Denk daarbij aan de processierups in Nederland. Ook neemt de hoeveelheid droge gebieden in de wereld toe. Al die gevolgen hebben zo weer hun gevolgen – het is alsof een reeks dominosteentjes omvalt. Eén ervan is dat mensen op de vlucht gaan slaan voor het stijgende zeewater of juist voor de droogte en in andere landen hun heil zoeken.
Overigens zijn er mensen die niet geloven in de klimaatverandering. Ook zijn er mensen die wel erkennen dat de aarde opwarmt, maar die vinden dat dit niks te maken heeft met menselijk gedrag. Zij wijzen erop dat er altijd forse klimaatveranderingen zijn geweest.
Akkoord van Parijs
De meeste wetenschappers vinden wel dat het klimaat verandert door menselijk gedrag. Het is de reden dat politici wereldwijd de koppen bij elkaar hebben gestoken. Het leidde in 2015 tot het Akkoord van Parijs. Er werd afgesproken dat het gebruik van die broeikasgassen (ook wel fossiele brandstoffen genoemd; kolen, olie en gas dus) wordt verminderd en dat de deelnemende landen zo proberen om de opwarming te beperken tot 1,5 graad. Alle regeringen van landen die meedoen, beloofden op nationaal niveau een Klimaatakkoord te sluiten met maatschappelijke organisaties en bedrijven.
Nederland heeft sinds eind vorig jaar zo’n Klimaatakkoord. Daarin staat dat de uitstoot van CO2 in 2030 in ons land maar liefst 49% minder is. Daar blijft het niet bij, want in 2050 moet er van die uitstoot nog maar maximaal 5% over zijn. Dan zijn de gevolgen van de klimaatverandering nog beheersbaar, vinden internationale klimaatonderzoekers.
De regio en Meierijstad
Zoals de wereldwijde ontwikkeling leidde tot wereldwijde afspraken en vervolgens tot een nationaal akkoord, zo kwamen en komen er vervolgens ook op regionaal en gemeentelijk niveau beloften en maatregelen.
Nederland is verdeeld in dertig regio’s, waarvan ‘ons’ Noordoost-Brabant er eentje is. Binnen elke regio werken gemeenten, waterschappen en de provincie samen aan plannen om duurzame energie op te wekken met windturbines en zonnepanelen en om energie te besparen. Zo’n pakket van afspraken in een regio heet de regionale energiestrategie.
De gemeenteraad van Meierijstad wil verder gaan en besloot in 2017 al dat de hele gemeente in 2050 energieneutraal is. Dat betekent dat alle energie die binnen Meierijstad wordt gebruikt daar ook wordt opgewekt. Wat daarvoor moet gebeuren is opgeschreven in een rapport, ‘De toekomst van zon en wind in Meierijstad’. De lokale politiek vergadert daar donderdag 23 januari over. Een belangrijke vergadering, want dan wordt de eerste concrete stap gezet op weg naar een drastische verandering van het buitengebied.
Energiebesparing krijgt weinig aandacht
Wat bijna net zo belangrijk is, maar waar het maar weinig over gaat: energiebesparing. Het is formeel een onderdeel van de regionale plannen, maar concrete ideeën komen we weinig tegen. Dat is jammer, zeker voor Meierijstad. Want hier ligt het energieverbruik hoger dan gemiddeld. In onze gemeente woont 13% van het aantal inwoners van Noordoost-Brabant, rekende Hart uit. Maar het energieverbruik is 17% van het totaal in diezelfde regio. Het verschil is te danken aan de bedrijvigheid in met name Veghel.
Gelukkig nemen bedrijven en particulieren zelf al hun verantwoordelijkheid. Dat doen ze vast niet alleen vanwege de klimaatverandering, maar ook omdat het geld oplevert. Het goed isoleren van een woning leidt bijvoorbeeld tot een lagere energierekening. Er kan worden gedacht aan het isoleren van gevels, daken, (zolder)vloeren, daken en glas. Wie een eigen huis heeft en er meer over wil weten: Natuur & Milieu vraagt slechts € 100 voor een bezoek aan huis en het inspecteren van de mogelijkheden en noodzakelijkheden. Bij dat bedrag inbegrepen is een rapport. Ook weet die non profit-organisatie welke subsidiemogelijkheden er zijn.
De gemeente had, op initiatief van Hart, twee jaar lang een bescheiden subsidiepotje van € 50.000 per jaar. Die subsidie bestaat niet meer, maar de gemeente leent wel geld uit aan inwoners die hun woning willen verduurzamen. De Stimuleringslening Duurzaamheid Meierijstad is per huis minimaal € 2.500 en maximaal € 25.000, met een terugbetaaltijd van tien tot vijftien jaar. Let op: er wordt geen geld geleend voor klussen die al zijn uitgevoerd.
Area al in 2035 100% duurzaam
Het is belangrijk dat ook woningcorporaties meedoen. In Meierijstad zijn vooral Woonmeij (Schijndel en Sint-Oedenrode) en Area (Veghel) actief. Woonmeij heeft zich voorgenomen in 2050 helemaal CO2-neutraal te zijn. Area legt de lat nog wat hoger en laat weten dat ze in 2035 100% duurzaam is.
Hart denkt dat 100% duurzaam inhoudt dat Area CO2-neutraal is. Helemaal zeker weten we het niet. Dat brengt ons op het volgende: maken we het met al die verschillende terminologie niet ontzettend ingewikkeld. CO2– neutraal, energieneutraal, klimaatneutraal, 100% duurzaam…
Terug naar de energiebesparing. Daarbij gaat het niet alleen om woningen. Banden van de auto op spanning houden en rustig rijden, douchewarmtewisselaars gebruiken en standby-functies uitzetten voor u naar bed gaat, het helpt allemaal. En dan hebben we het nog niet gehad over de besparingen die bedrijven kunnen uitvoeren – het zijn immers de ondernemingen die ervoor zorgen dat het energieverbruik in Meierijstad relatief hoog is.
Maar hoe we ook besparen: daarmee komen we er niet. Daar komt nog eens bij dat de vraag naar elektriciteit naar verwachting blijft groeien. Dat komt bijvoorbeeld doordat er meer elektrische auto’s de weg op gaan en omdat de klimaatverandering zorgt voor meer airco’s.
De oplossing volgens de overheid: duurzame energie opwekken. Daarover gaat het morgen op deze site. Over windturbines en zonnepanelen in het buitengebied en wat u daar nog van mag vinden.
Hieronder het raadsvoorstel en het rapport dat daarbij hoort.
