woensdag
3 jul
De gemeente Meierijstad worstelt enorm met de inbreng en invloed van inwoners. Een digitale bijeenkomst over het opwekken van duurzame energie zorgde afgelopen maandag voor inspirerende inzichten. Zoals dat tegenstanders uiteindelijk elkaars standpunten begrijpen en het zelfs eens kunnen worden.
Aanleiding van de bijeenkomst is de voorgenomen plaatsing van zonnepanelen en windturbines in alle gemeenten. Ze zijn nodig om duurzame energie op te wekken.
Wethouders communiceren onhandig
Het draagvlak voor meer duurzaamheid is groot, zo blijkt uit onderzoeken waarvan de resultaten werden gepresenteerd. Maar het is bij de laatste meting van afgelopen september wel minder dan in 2018. Een mogelijke oorzaak: wat toen nog blije vergezichten over een schone toekomst waren, zijn nu concrete plannen voor hectaren vol panelen.
Hoe dan ook, gemeenten hebben het zwaar om draagvlak te vinden voor al die windturbines en zonnepanelen. Een van de mogelijke oorzaken is de wat onhandige manier waarop door wethouders en ambtenaren wordt gecommuniceerd. Zo is er amper aandacht voor de verschillen tussen inwoners.
‘Een kleine groep mensen wil en kan actief meewerken, door bijvoorbeeld de eigen woning energieneutraal te maken en door de bouw van turbines en panelen enthousiast te omarmen’, vertelde Susanne Agterbosch van onderzoeksbureau PON. ‘Maar er is een grote groep die net zo graag wil, maar het niet kan. Bijvoorbeeld vanwege geldgebrek. En dan is er nog een groep die buitengewoon sceptisch is.’
‘Erken wat mensen vinden en willen’
Of de gemeente daar maar rekening mee wil houden. Advies van communicatieadviseur Guido Rijnja van de Rijksvoorlichtingsdienst: ‘Luister naar wat mensen vinden en willen. Luister naar welke belangen en verlangens schuil gaan achter de verkondigde standpunten’. En bovenal: ‘Erken ze. Maak duidelijk dat je snapt wat mensen willen en vinden, of je het er nu mee eens bent of niet’.
Het zijn wijze adviezen, vindt Hart. Juist bij thema’s die gevoelig liggen, is het zaak dat de overheid nadrukkelijk en intensief overleg voert met belanghebbende inwoners – en dat daarbij gezocht wordt naar vormen die leiden tot een goed gesprek. Rijnja vertelde dat de aandacht te vaak eenzijdig is gericht op de, soms fel verkondigde, meningsverschillen.
‘Maar de standpunten voor of tegen windturbines zijn feitelijk het topje van twee ijsbergen. Daaronder liggen niet alleen belangen verscholen, maar ook waarden. Die waarden zijn de moeite waard om te vinden, want op dat niveau kunnen voor- en tegenstanders elkaar vinden.’ Het gaat daarbij om zaken als oprechtheid, openheid, eerlijkheid en respect. Maar ook om meer praktische uitgangspunten, zoals de liefde voor een mooi landschap. Of een schone leefomgeving.
Ook belangrijk: besef dat er behalve die extroverte voor- en tegenstanders nog veel meer mensen ertoe doen. Hun eventuele volgers en bovenal de grote groep die zich zelden laat horen.
Keldonk haalt opgelucht adem
Hart voegt er graag aan toe dat inwoners wat minder met de gemeente in debat moeten aangaan, maar wat meer met elkaar. Fractievoorzitter Laurens van Voorst: ‘Keldonk haalt nu opgelucht adem, daar komen geen zonnepanelen. Olland baalt, want daar komen er juist veel. Was het niet handiger geweest om inwoners rond alle zoekgebieden samen te laten vaststellen hoe ze de opgave eerlijk kunnen verdelen? In dat geval had Keldonk misschien best wat hectaren willen accepteren om zo de druk op Olland te verminderen. Zeker als het gesprek gaat over de gedeelde waarde van een mooi landschap.’
Tot slot nog een advies van Rijnja aan gemeentebestuurders: ‘Stel u eens wat vaker kwetsbaar op. Bijvoorbeeld als u het ook even niet weet. Of als u met die opgelegde opgaven voor wat betreft die turbines en panelen in uw maag zit. Kwetsbaarheid wordt beloond. U krijgt er kwetsbaarheid en begrip voor terug.’
‘Het is zo logisch als wat’
Burgemeester Marieke Moorman van Bernheze is voorzitter van de stuurgroep die de energietransitie in onze regio leidt. Ze trad op als panellid bij de bijeenkomst en stelde aan het slot vast: ‘Het is eigenlijk zo logisch als wat allemaal’.
