Burgers staan steeds vaker lijnrecht tegenover de gemeente als het gaat om bouw- en andere plannen. En dat terwijl er zo’n uitgebreid pakket is aan regels en rechten om inspraak te regelen. Deel 2 in een serie over hoe we er samen uit kunnen komen.
Hart treedt nogal eens op als adviseur van inwoners die zich verzetten tegen een plan. Dat doen we ook als we zo’n plan zelf best zien zitten.
We vinden namelijk dat mensen moeten weten wat hun rechten zijn en welke formele en minder formele mogelijkheden ze hebben om besluitvorming te beïnvloeden.
Wat dat informele betreft: we adviseren steevast het CDA te bellen: die zijn met negen zetels en twee wethouders in het College tot maart 2022 het meest invloedrijk.
Onze inzet blijft doorgaans beperkt tot uitleg geven. Een fijne bijkomstigheid is dat we al informerend de betrokkenheid van inwoners bij de lokale politiek vergroten.
Van idee naar besluit
Dit is de procedure, zoals we die dan uiteenzetten:
1. Iemand heeft een plan. Een projectontwikkelaar wil ergens huizen bouwen. Of een windturbine. Of een appartementencomplex voor arbeidsmigranten. Voor die initiatiefnemer zich bij de gemeente meldt, klopt hij (of zij) bij omwonenden aan. Onlangs gebeurde dat online bij het plan om tijdelijke woningen in Erp te bouwen (foto).
Zo’n dialoog en verslag daarvan zijn verplicht. Zonder een verslag van het overleg met bewoners kan de gemeente geen vergunning geven. Dat overleg heet omgevingsdialoog. Deze regel zorgt voor veel verwarring, merkt Hart. Mensen zijn nogal eens boos dat hun eigen gemeente zwijgt, terwijl er blijkbaar al wel een plan is.
2. De initiatiefnemer dient het plan in bij het College. Bij de aanvraag zit een verslag van de omgevingsdialoog. Dat kunnen notulen zijn van een (online) bijeenkomst, maar er kan ook instaan dat betrokkenen met een huis aan huis bezorgde brief zijn geïnformeerd en wat de reacties daarop waren.
3. Het College geeft of weigert een principevergunning. Zo’n vergunning is nog geen bouwvergunning (die heet trouwens formeel omgevingsvergunning). Het betekent slechts dat de initiatiefnemer de moeite kan nemen om plannen verder uit te werken.
Overigens speelt het verslag van de omgevingsdialoog een rol bij de afweging die het College maakt. Eventuele kritiek van omwonenden wordt afgezet tegen de belangen van de initiatiefnemer en het algemene belang. Zo kan het College besluiten dat er ondanks hevige protesten toch écht voldaan moet worden aan de gemeentelijke opgave voor het opwekken van duurzame energie. ‘Niemand wil die windturbines, maar we gaan ze toch plaatsen.’
4. Er wordt een nieuw – en dit keer gedetailleerder – plan ingediend bij het College. Het College bekijkt of het plan past binnen het bestemmingsplan. Is dat het geval, dan kan het College een omgevingsvergunning geven. De gemeenteraad komt er niet aan te pas. De procedure is klaar.
5. Past het plan niet in het bestemmingsplan, dan hoeft dat geen reden zijn om de aanvraag af te keuren. In dat geval kan het College aan de gemeenteraad voorstellen dat plan te wijzigen.
6. Voorgenomen wijzigingen van bestemmingsplannen worden vooraf bekendgemaakt, onder meer via de website van de gemeente en de pagina’s Gemeenteberichten in de lokale weekbladen. Wie belanghebbend is (lees: in de buurt van het plangebied woont) heeft het recht bezwaar te maken. Dat bezwaar heet een zienswijze.
7. Het College is verplicht om de gemeenteraad te informeren over alle zienswijzen. De raad krijgt behalve de zienswijzen ook de reactie van het College daarop. Vaak leest de raad dat een zienswijze volgens het College ongegrond is, maar bijna net zo vaak wordt een plan vanwege de inbreng aangepast. De gemeenteraad heeft het recht om een ongegrond verklaard bezwaar wél gegrond te verklaren.
8. Als het bestemmingsplan is aangepast, kan het College alsnog de bouwvergunning geven. Wie nog altijd niet overtuigd is, kan opnieuw bezwaar maken. De strijd kan zelfs worden uitgevochten tot aan de Raad van State toe. Dat gebeurde onlangs nog bij de voorgenomen bouw van een hotel, het silotel, in Veghel.
Dit is de tweede aflevering in een reeks. De vorige aflevering ging over wat er nu vaak misgaat Morgen gaat het over hoe het beter kan: de methode Hart.