En weer klinkt er stevige kritiek op Agrifood Capital. Hart wijst graag op hoe het beter kan. Zoals in de Gelderse Vallei, waar Foodvalley wél een succes in.
Toeval bestaat niet. Het kritische rapport van de rekenkamers van Bernheze, Boxtel en Meierijstad verscheen bijna tegelijkertijd met het tijdschrift VNG Magazine met daarin een artikel over een Gelders samenwerkingsverband dat wat wegheeft van Agrifood. Voeg beide stukken samen en we weten wat er mis is en hoe het beter kan.
Grondig mis
Dat het grondig mis is met Agrifood is duidelijk. In het rapport lazen we nogal wat bevindingen die ook in oude stukken op deze website zijn terug te vinden. Tik in het zoekschermpje Agrifood in en u leest zo ongeveer wat de rekenkamers afgelopen week presenteerden.
Wat Hart en rekenkamers beiden te berde brachten: 1. beroerde communicatie; 2. gebrek aan transparantie; 3. een diffuse organisatiestructuur (zo zijn er een stichting en een BV in de wirwar van clubjes die allebei Agrifood heten!); 4. een te brede taakopvatting (‘We legden een fietspad aan’); 5. een focus (agri en food) die geen weerklank vindt in de hele regio (Schijndel heeft er bijvoorbeeld niks mee); en 6. een marginale rol voor de volksvertegenwoordigers.
Verspillingsfabriek
We pikken er twee van die punten uit. Eén: het gebrek aan transparantie. Oftewel: kan iemand ons vertellen wat er nou precies met de gemeentelijke bijdrage van vier euro per inwoner gebeurt? We krijgen wel jaarrekeningen, maar weten niet via welke wegen er overheidsgeld bij bedrijven terecht komt.
Hart deed al mailend pogingen en ving bot bij de organisatie. Daarom zochten we contact met een van de ondernemers die intensief met Agrifood samenwerkt. Of hij ons kon vertellen of hij geld krijgt voor zijn Verspillingsfabriek, het aan het werk zetten van mensen met een loonkostensubsidie of andere voordeeltjes. Onze berichten leidden tot leesbevestigingen, maar daar bleef het bij. Het maakt het vertrouwen aan onze kant niet groter.
Foodvalley
Punt twee: de relatie met uw volksvertegenwoordigers. Die is niet best en dat komt omdat de bobo’s van Agrifood doen wat ze volgens Aart de Kruijff van Foodvalley vooral niet moeten doen: te ver voor de troepen uitlopen. De Kruijff is wethouder in Barneveld en bestuurder van Foodvalley. Hij legt in VNG Magazine uit hoe belangrijk het is dat de gemeenteraden greep houden op het samenwerkingsverband.
Daar in Gelderland is een commissie ingesteld met vertegenwoordigers uit de gemeenteraden. Via die vertegenwoordigers komen zaken als de strategische agenda, begrotingen en beleidsplannen in de raden. Bij Agrifood hebben we ook van die vertegenwoordigers, maar is hun positie weinig geformaliseerd. Werk aan de winkel dus.
Stilzwijgen
De gemeenteraad moet zelf ook meer met de vuist op tafel slaan. Het is van de zotte dat raadsleden hun reactie op Agrifood-plannen laten schrijven door bestuurders van Agrifood en daar tijdens raadsvergaderingen bijna stilzwijgend mee instemmen. Bijna, want Hart wees er onlangs op dat zoiets onwenselijk is. Lees: ‘Zo praat Jack Mikkers met Jack Mikkers’
Hart vindt verder dat we eens moeten ophouden met al die kekke bijeenkomsten van Agrifood. We zouden, in navolging van een van de adviezen van de rekenkamers, onze eigen wethouders wat vaker ter verantwoording moeten roepen. Dus niet luisteren naar regiomanager René Peerenboom die gaat vertellen hoe het organisatieplaatje van Agrifood er deze week uitziet, maar wethouder Jan Goijaarts (Economie, CDA) het hemd van het lijf vragen.
Stoppen of doorgaan
De komende maanden barst de discussie over de toekomst van Agrifood los. Dat gebeurt omdat de strategische agenda voor de komende jaren moet worden vastgesteld. Wat veel raadsleden en bestuurders vergeten: als we niks doen, stopt Agrifood per 1 januari 2020. Dus eigenlijk besluiten we komend najaar of we met het circus doorgaan.
Dat zal vast gebeuren, maar het kan niet anders of vanaf 2020 is Agrifood een organisatie die in weinig meer lijkt op wat het nu is. En een organisatie waarvan de raadsleden in de regio begrijpen waartoe ze op aarde is.
‘Wat is het?’
Daarmee komen we op de eerste vraag die de rekenkamers in hun onderzoek naar Agrifood zichzelf stelden: ‘Wat is het?’
Laat dat even tot uw doordringen. Het is nog altijd niet duidelijk wat (het bestaansrecht van) Agrifood is. En dat na bijna vijf jaar folders, nieuwsbrieven, forse financiële bijdragen van gemeenten en bijeenkomsten met en zonder diners.
Hieronder het rapport van de rekenkamers.