Het gaat er keihard tegenaan bij het eerstvolgende overleg van de coalitie-partijen. Die voorspelling doet Hart naar aanleiding van de raadsvergadering van afgelopen donderdag.
Aanleiding is het plan dat wethouder Rik Compagne (Wonen, Hier) maakte om de bouw van sociale huurwoningen te bespoedigen. Daarbij draait alles om de zogeheten 25 procent-regeling. Die komt er op neer dat projectontwikkelaars 25 procent van elk bouwproject moeten invullen met sociale huurwoningen. Hart legde in 2018 de kiem voor dit idee.
Weerbarstig
De praktijk blijkt weerbarstig. Veel plannen zijn domweg niet geschikt. Of, vermoedt Hart, projectontwikkelaars weten de gemeente wijs te maken dat ze er niet geschikt voor zijn. Hoe dan ook, Compagne bedacht een plan om die bouwers toch in staat te stellen om min of meer aan hun plicht te voldoen: ze moeten voor het gebrek aan huurwoningen een bedrag betalen en dat geld gaat naar andere ontwikkelaars die wél huurhuizen bouwen. Om die reden is de zogeheten vereffeningsregeling geen boete, integendeel: het is een aanmoediging voor projectontwikkelaars.
Het plan is een cruciaal instrument voor het College om het volkshuisvestingsbeleid tot een succes te maken. Dat idee afwijzen is bijna een motie van afkeuring tegen de wethouder. En toch was dát wat er afgelopen donderdag gebeurde. Coalitiepartijen CDA en VVD zetten, met steun van diverse oppositiepartijen een streep door de zogeheten vereffeningsregeling.
Christendemocraten
Vooral de rol van het CDA, de grootste partij in de coalitie en trouwens ook in de raad, is daarbij opmerkelijk. Twee weken voor de raadsvergadering liet gemeenteraadslid Jankees Schwiebbe nog weten dat het CDA het bedachte fonds te mager vindt en dat de boete voor projectontwikkelaars fors omhoog moet. ‘Het bedrag is te laag’, zei Schwiebbe toen. ‘Waarom geen bedrag van € 40.000 of € 50.000?’
Afgelopen donderdag bleek één euro al te veel voor de christendemocraten. ‘Wij zijn tegen zo’n fonds’, zei Schwiebbe tot verbazing van vriend en vijand. Wat of er toch gebeurd was in die twee weken tussen commissie en raad, vroegen gemeenteraadslid Mirjam van Esch van Hart en Arie de Zwart van de PvdA zich tijdens de raadsvergadering hardop af.
Explosief
Coalitiegenoot VVD ging nog een stap verder en diende met andere partijen het voorstel in om die 25 procentregeling helemaal te schrappen. Dat voorstel kreeg geen meerderheid, maar het signaal is niettemin duidelijk en explosief: twee van de vier coalitiepartijen staan op voet van oorlog met een van de wethouders.
Hart vraagt zich af of de liberalen beseffen wat er was gebeurd als hun voorstel een meerderheid had gekregen. Van spelen met vuur komt nogal eens brand.
Slagveld
Het wordt nog erger. Aan de andere kant van het politieke spectrum staat alweer een coalitiepartij. De PvdA dit keer. Die fractie vindt juist dat onwillige projectontwikkelaars veel meer zouden moeten betalen dan door Compagne is bedacht. Gemeenteraadslid Arie de Zwart noemde het voorstel van de wethouder eerder ‘een schijntje’ en zette in op een fors hogere vergoeding per niet gebouwde huurwoning.
Hij vond daarbij oppositiepartijen Hart en D66 aan zijn zijde. Met zijn drietjes dienden ze een voorstel in voor een hogere vergoeding. Die kreeg geen meerderheid, maar voor wat betreft de verhoudingen in de coalitie doet dat er niet toe. Want die coalitie is een slagveld geworden.
Hoekstenen
Hier staat pal achter de eigen wethouder Compagne, de PvdA vindt dat hij niet ver genoeg gaat en twee andere partijen krijgen het voor elkaar om de bestuurder een belangrijk wapen uit handen te slaan om de woningbouw vlot te trekken.
Hart vindt het trouwens positief dat de coalitie geen gesloten bastion is. Dat de vier partijen die het College stutten de ruimte nemen om zich van elkaar te onderscheiden. Maar als het om thema’s gaat die de hoekstenen van het Collegebeleid vormen, dan wordt het toch wat anders. Dan horen CDA, Hier, VVD en PvdA één front te vormen.
Don Quichot
Daar komt nog eens bij dat het afgelopen donderdag niet bleef bij volkshuisvesting. Ook over de bouw van een school in Eerde was er binnen de coalitie gesteggel – gemeenteraadslid Peter Verbraak van coalitiepartij Hier ging wekenlang tekeer tegen het plan om een school in Eerde te bouwen. Wie zijn acties van een afstand beschouwde, zag een Don Quichot die het tegen windmolens opnam. Het leidde tot weinig meer dan irritaties bij coalitiegenoten.
En we zijn er nog niet. Op 2 juli is er weer een raadsvergadering en dan dient coalitiepartij PvdA met steun van Hart, SP en D66 een motie in die pleit voor het opnemen van weeskinderen uit het vluchtelingenkamp Moira op Lesbos. Ook dat kan zomaar leiden tot tweespalt in de coalitie.