vrijdag
22 nov
Het is een rommeltje bij het bestuur van ’t Spectrum in Schijndel. Die conclusie trekt Hart uit een rapport van extern adviseur Jeroen van de Wiel. Die vraagt zich af of Yolanda misschien oude jaarrekeningen heeft gedigitaliseerd. Hart en D66 hebben ook nog wel wat vragen.
In 2016, potjandorie, liet Hart al weten dat de gemeente met de rare juridische structuur rond ’t Spectrum water naar de zee droeg. De gemeente werd in 2003 100% eigenaar van de toen nieuwe BV Accommodatie Beheer Schijndel (ABS) en die BV was weer eigenaar en exploitant van het sociaal cultureel centrum.
Hart is altijd tegen die constructie geweest. Het gevolg van die BV is namelijk dat de directeuren of bestuurders de baas zijn, de gemeente dus weinig tot niets te vertellen heeft en die gemeente wél opdraait voor eventuele tekorten. Zoals we eind 2016 vaststelden: de BV heeft alle lusten en de gemeente alle lasten.
En die lasten kwamen er en leiden er nu toe dat het College wil wat Hart al vijf jaar wil: koop het gebouw terug van de BV en doek daarna die vennootschap op.
Richt vervolgens een stichting op met betrokken Schijndelaren en Wijbosschenaren, stelt Hart voor. Kies voor dames en heren die met een warm kloppend hart voor sociale en culturele activiteiten de boel runnen.
‘Het is onwenselijk dat…’
Tot dat allemaal geregeld is wordt Jeroen van de Wiel tijdelijk bestuurder van de nog bestaande BV. De al eerder ingehuurde adviseur krijgt ook de dagelijkse leiding over ’t Spectrum. Hij weet waaraan hij begint, want is verantwoordelijk voor het rapport dat door het College is vastgesteld en vandaag openbaar werd.
Dat rapport liegt er niet om. En dat zit niet alleen in de acht stevige conclusies – waarvan de eerste vier beginnen met ‘Het is onwenselijk dat’. Het zit ook in de moeizame houding van het bestuur, dat op 1 september opstapt, ten opzichte van de adviseur.
[tekst gaat verder onder de foto]
‘De stukken en informatie voor dit rapport van de zijde van de BV kwamen moeizaam beschikbaar voor dit onderzoek’, schrijft Van de Wiel. Ambtenaren deden hun best een en ander boven tafel te krijgen, maar tot op de dag van vandaag ontbreken er nog altijd stukken.
Saillant is ook het relaas over hoe de gemeente de BTW van de bouwkosten wist terug te halen. Volgens de toenmalige gemeentelijke accountant Deloitte kon slechts een deel worden teruggevraagd aan de belastingdienst, maar een ambtenaar kreeg het voor elkaar dat alles terugkwam.
Geen kopieën van jaarrekeningen
Hoe het precies zit, blijft onduidelijk. Want: ‘Van de jaarrekeningen heb ik geen kopieën’, schrijft Van de Wiel. En daarna tikt hij, waarschijnlijk niet bewust dat zijn stuk later openbaar wordt: ‘De jaarrekeningen 2004 en 2005 zijn beschikbaar bij ’t Spectrum. Ik neem aan dat Yolanda deze inmiddels heeft gedigitaliseerd’. Wat we wel weten: de btw-constructie is formeel illegaal, want in strijd met een destijds genomen raadsbesluit.
Hart las met rode oortjes hoe in 2004 de statuten van ABS zijn gewijzigd en dat daardoor de gemeente sindsdien nóg minder te vertellen heeft. Van de Wiel deed navraag bij de BV-bestuurders waarom dat gebeurde. En kreeg geen antwoord.
Even verderop in het stuk rept hij van ‘een zeer autonoom opererend bestuur’ en dat het mede daardoor ‘geen sinecure [was] om over een periode van twintig jaar het dossier rond te krijgen’. Bestuurders waren ook niet scheutig met informatie, zo blijkt uit het rapport.
Er waren meerdere pogingen nodig om de voorzitter tot een gesprek te bewegen. Dat had pas acht dagen geleden plaats. Die voorzitter gaf bij die gelegenheid wel een rondleiding door ’t Spectrum. Dat dan weer wel. Van de Wiel keek rond en stelde vast dat ‘een upgrade in uitstraling van het gebouw’ nodig is.
Huursubsidie afdragen
Waar Hart ook van opkeek: gebruikers die huursubsidie van de gemeente kregen, moesten die afdragen aan ’t Spectrum. Bij de bibliotheek kunnen ze erover meepraten: toen de bieb het sociaal cultureel centrum verliet, moest ze € 130.000 aan huursubsidie achterlaten.
Ondanks dat foefje lukte het ABS niet om te verdienen aan de verhuur. Van de Wiel schrijft over ‘een negatieve exploitatie en een slechte balanspositie’. En nee, dat ligt niet aan corona. In 2019 was het ook al mis.
Hart zou bijna spijt krijgen dat ze extra geld lospeuterde voor het theater dat in 2019 opende. Bijna, want de rapporteur laat weten dat tot het uitbreken van corona het Schijndelse podium ‘uiterst succesvol’ was. Fijn.
Hart stelde samen met D66 een flinke reeks vragen op aan het College:
Daarom moet het anders
Jeroen van de Wiel noemt in zijn stuk vier argumenten waarom ’t Spectrum op de schop moet.
1. Het gebouw staat nu ten onrechte op de lijst van gemeentelijke gebouwen, want het is van Accommodatie Beheer Schijndel BV (ABS).
Dat moet anders, want de gemeente kan nu niet investeren in het pand en duurzaamheidsmaatregelen nemen. ‘Er kunnen heel veel zonnepanelen op het platte dak’, maakt de schrijver het lekker concreet.
2. ABS krijgt subsidie, maar die subsidie is in strijd met de gemeentelijke subsidieregels. De gemeente subsidieert namelijk activiteiten en geen gebouwen. En verder blijken er fouten te staan in de schriftelijke afspraken – zo wordt de BV per abuis stichting genoemd. Een voor de hand liggende verschrijving, want welke gemeente subsidieert nu BV’s?
Overigens zou er volgens Van de Wiel wel een stichting moeten komen. Die is ordentelijk te subsidiëren en aan die subsidie zijn voorwaarden te koppelen, zoals op het gebied van inclusie.
3. De gemeente subsidieert nu een BV waar ze zelf eigenaar van is. De schrijver laat hier het inmiddels bekende begrip wc-eend vallen en rept van eigen vlees keurende slagers.
Die subsidie verdween trouwens in een diepe put. Er wordt over 2020 een bescheiden winst genoteerd, maar de rapporteur rekende de boel na en komt op een verlies van een ton. Dat verlies noopte de bestuurders trouwens niet tot zuinigheid. Toen ’t Spectrum door corona lange tijd dicht was, groeide het aantal fte van 5,9 naar 7.1
‘Vreemd’, aldus de schrijver. Hart vindt het niet zo vreemd, want het bestuur liet eerder al weten dat ‘de rekening [voor tekorten, red.Hart] op enig moment bij de aandeelhouder (lees de gemeente) terechtkomt’.
4. Bestuurders en medewerkers staken tijd in de verkeerde dingen. Ze waren druk met ‘huisbaas te zijn en groot onderhoud te plegen’. ‘Wellicht’ hadden ze, aldus Van de Wiel, beter tijd besteed ‘aan inhoudelijke taken zoals het betrekken van zoveel mogelijk mensen bij kunst en cultuur, zowel actief als passief en daarbij zorgen voor een aantrekkelijk en uitnodigend gebouw waar iedereen zich welkom voelt’.
