De gemeenteraad van Meierijstad besluit binnenkort waarschijnlijk dat grond van enkele particulieren wordt onteigend. Kan dat zomaar?
Wat van u is, dat is van u. Dat staat in de Grondwet. In artikel 14 van die wet gaat het over eigendommen en dat zijn bezittingen die in geld uitgedrukt kunnen worden. De overheid heeft daarvan af te blijven. Tenzij…
Algemeen belang
Tenzij het algemeen belang maakt dat u het aan die overheid moet verkopen. Het gaat dan om belangen die van doen hebben met infrastructuur, brand, watersnood, ruimtelijke ontwikkeling, volkshuisvesting en natuurbescherming.
In het geval van de komende raadsvergadering gaat het om ruimtelijke ordening. Specifieker: om de verdere ontwikkeling van Foodpark Veghel. Een bedrijf heeft zich een paar jaar geleden al gemeld voor de aankoop van een perceel, maar het gewenste terrein omvat ook gronden die in het bezit zijn van enkele particulieren. En die wilden de boel niet verkopen.
Onteigening
In zo’n geval mag de gemeente niet zomaar dwingen tot verkoop. Eerst moet al onderhandelend worden gepoogd om de eigenaren te verleiden de grond tegen een billijke prijs over te dragen. Pas als dat echt niet lukt, mag tot onteigening worden overgegaan. De gemeente moet dan aantonen dat het algemeen belang dit noodzakelijk maakt.
In het geval van het perceel aan de straat De Kempkens in Veghel is dat gebeurd. De zaak is beoordeeld door het hoogste bestuurlijk rechtscollege van Nederland, de Raad van State. Die Raad oordeelde dat onteigening mag. Mits de gemeenteraad dat ook vindt.
Klant
We vertellen dit allemaal omdat het inzicht geeft in het speelveld en de verantwoordelijkheid van overheden. De overheid is van ons allemaal, maar dat betekent dus niet dat de overheid het ons allemaal naar de zin moet maken. Of kan maken. De vertegenwoordigers van die inwoners, de gemeenteraadsleden, kunnen dat evenmin.
Sinds een jaar of tien is het mode om de relatie van inwoners met de gemeente te beschouwen als een klant-leverancier-verhouding. Hart is daar wars van en wil juist dat inwoners zich verantwoordelijk voelen voor de overheid, voor de gemeente. En dat inwoners beseffen dat zo nu en dan het algemeen belang haaks kan staan op een persoonlijk belang.
Eerste keer
Onteigeningen komen gelukkig niet veel voor, het is de eerste keer dat de gemeenteraad van Meierijstad ermee wordt geconfronteerd. Het is aan de gemeenteraad om kritisch te bezien of zo’n onteigening het algemeen belang daadwerkelijk dient en of alles op alles is gezet om die noodgreep te voorkomen. Hart buigt zich daar momenteel over.
Op 23 mei vergadert de raadscommissie Ruimte, Economie en Bedrijfsvoering hierover. De vergadering wordt gehouden in het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode en begint om 19.30 uur. Het gaat die avond ook over andere bestemmingsplannen ,over de grootschalige huisvesting van arbeidsmigranten en de raadscommissie Mens en Maatschappij over de kaders van het sociaal domein
Hieronder het raadsvoorstel.