Hoeveel kinderen krijgen uw kinderen?

Steeds weer blijkt dat prognoses van leerlingenaantallen van Meierijstadse scholen niet kloppen. Zie dan maar eens beleid te maken op het gebied van onderwijshuisvesting.

Wat voor scholen geldt, gaat trouwens ook op voor tal van andere gemeentelijk beleidsterreinen. Zo wikken en wegen gemeenteraad en college momenteel over verkeersmaatregelen rond de Vlagheide. Daarbij gaat het om de vraag hoeveel extra verkeer het natuur- en landschapspark en de nieuwe vestiging van het bedrijf Den Ouden daar veroorzaken.

Dan de woningbouw. We weten redelijk goed hoe groot de woningnood op dit moment is, maar hoe is het met de vraag naar huisvesting over tien, twintig of dertig jaar gesteld? En wat voor soort woningen worden dan vooral gevraagd?

Demografie

Bij dit soort vragen gaat het over demografie, dat is de studie naar de grootte, samenstelling en veranderingen van de bevolking door geboorte, sterfte, migratie en vergrijzing. Inzichten op dat gebied zijn ontzettend belangrijk voor de gemeente.

De rekenkamer van Meierijstad besloot dieper in dat onderwerp te duiken en koos ervoor om zich toe te spitsen op demografie in relatie tot leerlingenaantallen. Een prima keuze, vindt Hart. In de gemeenteraad ging het al een paar keer over de prognoses.

Zo liet de voorzitter van Skipov, het toenmalige bestuur van Veghelse basisscholen, een paar jaar geleden weten de verwachtingen van krimp van scholen af te wijzen. Daar waar groei werd verwacht, klopte het volgens hem wel. Het toenmalige college accepteerde die correcties en dat komt mogelijk omdat de prognoses maar moeilijk waren hard te maken.

Verhalen

Afgelopen donderdag presenteerden drs. Christaan van der Kaaij en dr. Martin Schulz van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) de bevindingen die ze deden over demografie en leerlingenprognoses. Dat deden ze in opdracht van de rekenkamer van Meierijstad, de onafhankelijke commissie die de gemeenteraad met onderzoeken adviseert.

[tekst gaat verder onder de afbeelding]

Leerlingenaantallen voorspellen is zoiets als in een glazen bol kijken. (Kitscherige afbeelding is gemaakt met AI)

‘Cijfers lijken voor zich te spreken, maar doen dat niet’, hoorden de aanwezige lokale politici. Daarna volgde een oproep om cijfers niet als omstreden feiten te beschouwen. Want het maakt nogal uit wie er telt, wat die telt, hoe die telt, wanneer die telt en waarom. En welk verhaal er naar aanleiding van de telling wordt verteld.

Zo vertellen de tellingen van leerlingen wel hoe het zit met woningbouwplannen en demografische informatie, maar gaat het niet over de reputatie van specifieke scholen. Over hoe een bepaald onderwijsconcept een school populair kan maken of juist niet. En over wat een rapport van de onderwijsinspectie doet.

Risico’s

Zie daar maar eens een deugdelijk huisvestingsplan voor scholen op te maken. Volgens de NSOB moet de gemeenteraad afspreken hoe ze met deze onzekerheid omgaat. Het betekent bijvoorbeeld dat ze accepteert dat een bedacht schoolgebouw te groot of juist te klein blijkt. Waarbij de raad weloverwegen risico’s neemt: kiezen voor mogelijk te klein (lastig, maar goedkoop) of juist voor mogelijk te groot (luxe, maar duur).

En waarbij de raad de consequenties van keuzes accepteert. ‘Dat scholen soms overvol zijn, is dan part of the deal’, aldus de NSOB. ‘Of dat ze voor lief neemt dat er leegstand is.’ Waarbij er wel maatregelen mogelijk moeten zijn. Een tijdelijke uitbouw of noodlokalen bijvoorbeeld of lokalen verhuren. Meierijstad heeft ervaring met allebei.

Voor wie de onzekerheid onwenselijk of knullig vindt, heeft Hart de volgende vraag: hoeveel kinderen krijgen uw kinderen in de toekomst? En uw kleinkinderen? Mocht u het antwoord niet weten, neem het de makers van huisvestingsplannen voor scholen niet kwalijk dat zij het ook niet weten.

Foto: spelende kinderen bij basisschool De Regenboog in Schijndel.