Hoogste tijd voor een visie op de gemeente

Meierijstad bestaat ruim vijf jaar, maar een visie op de gemeente is er nog altijd niet. Hart gooide gisteren stevige knuppels in het hoenderhok van de politiek.

Die van WC Eend adviseren WC Eend en die van Hart zijn apetrots op het betoog dat Hart-fractievoorzitter Mirjam van Esch gisteravond hield. Aanleiding was de begroting 2023 en het werkprogramma 2022-2026 van het college.

We deden het nog niet eerder, maar voor één keer plaatsen we hier de letterlijke tekst van onze inbreng. Dat doen we omdat Mirjam de vingers van Hart op de zere plek van het college legt: het ontbreken van wat voor visie dan ook op haar rol voor de ruim 80.000 inwoners in de dertien dorpen. De tekst:

Voorzitter,

We zouden onze inbreng kunnen beperken tot een compliment aan het college en aan onszelf. We besluiten vanavond over een begroting die een fraai positief resultaat laat zien. Minstens zo belangrijk – en al eerder door Hart verkondigd: ons sociaal beleid staat als een huis, zo blijkt uit het dashboard.

Het huis is op orde.

En dan zijn er nog de positieve begrippen die we met name in de inleiding van het collegewerkprogramma tegenkomen. Thuis. Samen. Verbonden. Wie kan daar nou tegen zijn?

Wij, voorzitter.

De begrippen zijn zó generiek en zó vanzelfsprekend dat ze nietszeggend zijn. Leeg. Erger nog: het zijn begrippen die in het beste geval vaststellingen zijn van een gewenste situatie. Er gaat geen enkele actie vanuit.

‘We willen een gemeente die van betekenis is’

Ik heb er ons eigen verkiezingsprogramma bij gepakt. Daarin gaat het over een gemeente die van betekenis wil zijn. Die nabij wil zijn. Die solidariteit biedt en ertoe oproept. Van betekenis, nabijheid en solidariteit – het zijn begrippen die oproepen tot actie, die inspanning en offers vragen.

De keuze voor dit soort begrippen kon Hart pas bedenken nadat ze had bepaald wat voor gemeente Meierijstad zou moeten zijn en wat de positie van de gemeente daarin is. Wat u ook vindt van onze keuze: het ís een keuze.

‘De overheid is van iedereen, wij zijn de regering, jij en ik’, aldus de Amerikaanse president Roosevelt. Het was het motto van ons verkiezingsprogramma. Meer dan ooit is het tijd om te bouwen aan een samenleving waarin het besef groeit dat de gemeente ieders verantwoordelijkheid is. Met boven alle persoonlijke belangen vooral gezamenlijke belangen.

Met deze keuze geven we meteen de beperkingen aan van de gemeente: de overheid kan het niet alleen en heeft consensus en draagvlak nodig. Wij zouden zo graag zien dat het college deze boodschap doorvoelt en er naar handelt.

‘Inwoners worden niet meer aangesproken op hun burgerschap’

Want zowel landelijk als gemeentelijk is het vertrouwen in de overheid tanende. Nog maar 26% geeft aan vertrouwen te hebben in het kabinet. Bij onze gemeenteraadsverkiezingen van maart jongstleden kwam net 48% van onze inwoners stemmen. Waar dat aan ligt? Inwoners worden niet meer aangesproken op hun burgerschap, maar op individuele belangen. En dat is gevaarlijk, aldus onze denker des vaderlands Van Tongeren. We verliezen daardoor onze gemeenschappelijke mening over wat er van belang is.

Wat is van belang? Wat vindt het college nou van belang? We kunnen het maar niet ontdekken. We horen het straks graag in uw reactie. Wat vindt u van belang en waarom?

En dan het stille midden waar u het over heeft.

Volgens Hart hoeven we niet op zoek naar het stille midden. Dat midden meldt zich vanzelf als de gemeente uitnodigend is. Er is een grote middengroep die we inderdaad niet horen, maar die bijvoorbeeld vast ook problemen in de portemonnee heeft of gaat krijgen. Die groep wil graag een vertrouwenwekkend verhaal horen over waar we naar toe gaan met onze gemeente. En ze zijn dan vast bereid daarin mee te gaan. Dat stille midden meldt zich vanzelf. Stelt ook Kim Putters, de voorzitter van de SER. Dat stille midden laat van zich horen als we als gemeente het gesprek voeren, faciliteren en stimuleren over zoiets als wat rechtvaardig en dus ook onrechtvaardig is.

‘Hupsakee, aan de slag. Inspirerende voorbeelden te over’

Dus hupsakee aan de slag. Inspirerende voorbeelden te over.

In 1989 gingen ze al in Porte Alegre, Brazilië aan de slag. 33 jaar geleden. Daar kregen wijken eigen budget om zaken samen op te pakken. En vanuit de wijken gingen er afgevaardigden naar de gemeenteraad. Om samen tot gedragen besluiten te komen.

Ost Belgien, met net zoveel inwoners als Meierijstad, werkt al jaren succesvol met een burgerraad.

En in Breda kennen ze Breda Begroot. In enkele wijken gaan inwoners met elkaar aan de slag met een wijkbegroting. Vanaf de eerste vergadering, waar vooral de te verwachte deelnemers kwamen, moest iedere verwachte inwoner, 2 niet verwachte inwoners meenemen. Zo spraken er veel mensen mee.

Onze oproep aan het college: start met de wijkaanpak, met wijkbudgetten. Of hoe ze ook gaan heten. Trek de wijken in.

Samenvattend: Het huis is op orde. Maar moet er gewerkt worden aan een gemeente waar mensen zich thuis voelen? Welnee.  Het merendeel voelt zich thuis in zijn/haar woning. Niet in Meierijstad, maar ergens in de 13 kernen van onze gemeente. Daar in die kernen en in die woningen, zitten mensen die tot uw stille midden horen. Of juist aan de flanken boos of teleurgesteld zijn. Mensen ook die kwetsbaar zijn, of beter: die gekwetst zijn. Mensen die krachtig zijn en met een kleine aansporing niet alleen inwoner, maar ook burger kunnen en willen zijn.

Wat daarvoor nodig is: een gemeente die lege woorden als ‘thuis’ en ‘verbinding’ vervangt door woorden waar een opdracht, ambitie en enorme inspanningsverplichting vanuit gaat Die ook offers vragen. Woorden als dienstbaar- en van betekenis zijn, nabij en solidair zijn.

Vraag aan het college, begrijpt, doorvoelt en deelt u onze oproep? En zo ja, waar leidt dat toe?