dinsdag
31 dec
Een ambitieus programma om de specialistische jeugdhulp beter en goedkoper te maken wordt tenietgedaan door de stijging van kosten voor jeugdhulp in het algemeen. Hart wil dat de gemeenteraad zich nadrukkelijk bemoeit met dit onderwerp.
In een uitgebreide brief informeert wethouder Menno Roozendaal (Jeugdhulp, PvdA) de gemeenteraad over het verloop van een belangrijke reorganisatie van de specialistisch jeugdhulp. Dat betreft hulp aan kinderen en gezinnen met ernstige meervoudige problemen. Die hebben vaak hulp nodig vanuit meerdere specialismen. Tot voor kort werd relatief snel opname in een instelling ver van huis als oplossing bedacht.
Dichtbij huis
Gemeenten in Noordoost-Brabant willen kinderen en jongeren meer dichtbij huis hulp bieden en thuis laten wonen. Het gaat dan onder meer om opvang overdag, waarbij de kinderen ’s avonds in hun eigen bed slapen. Of om hulp aan kinderen die gewoon thuis wonen. Ook kan het zijn dat opname in een instelling wordt vervangen door pleegzorg. Zoals Hart in 2016 al schreef: deze zorg is niet alleen goedkoper, maar ook vaak beter. In veel gevallen (en nee, niet alle) zijn jongeren beter af als ze thuis kunnen blijven wonen.
Daar komt nog eens bij dat het nogal eens voorkomt dat vanwege plaatsgebrek kinderen op een verkeerde plek terechtkomen. Een paar jaar geleden gold dat in onze regio voor maar liefst 43 kinderen en jongeren. Inmiddels is dat aantal teruggebracht tot zeventien. Wat voor die zeventien minderjarigen nog steeds heel slecht is.
€ 4,3 miljoen
In 2016 werden de plannen al bekendgemaakt en zoals dat gaat met omvangrijke overheidsprojecten: het duurt allemaal langer dan gedacht. Hart mokt daar niet over, want we hebben er begrip voor dat de veranderingen niet zonder slag of stoot gaan. Terwijl de ene instelling een aantal bedden moet schrappen, moet elders de dichtbij-hulp worden uitgebreid. De brief aan de raad maakt duidelijk dat het een complex traject is. Dat traject leidt er wel toe dat Meierijstad in 2021 € 4,3 miljoen bespaart. Met nadruk: die besparing leidt dus niet tot een slechtere hulpverlening. Integendeel.
Wat we wel zorgelijk vinden: de voorgeschotelde besparingen komen door de vertraging niet alleen later dan gedacht, ze worden ook nog eens tenietgedaan door stijgende kosten elders bij de jeugdhulp. Terwijl de gemeenten de specialistische jeugdhulp goedkoper maakt, groeit de vraag naar andersoortige hulp.
Kritische vraag
Roozendaal in zijn brief: ‘Dus terwijl het project naar verwachting een bijdrage levert aan de betaalbaarheid van het stelsel (de uitgaven zouden anders hoger zijn) is er over het geheel genomen geen dalende lijn in de uitgaven’. En zo zijn wethouders en ambtenaren aan het dweilen met de kraan open.
Hart stelt vast dat in Nederland en daarmee ook in Meierijstad de mores is dat elke uitgave voor onze jeugd gerechtvaardigd is. Dat elke kritische vraag over uitgaven wordt beschouwd als hardvochtig. En dat de aangekondigde staking door werkers in de jeugdhulp wel logisch lijkt, maar niet is.
Groei tot 40 %
Want beste mensen, is het logisch en wenselijk dat het aantal hulp vragende kinderen en jongeren alsmaar groeit? Op dit moment heeft landelijk ongeveer 10 % van de minderjarigen hulp nodig van de gemeente, in diverse publicaties las Hart dat een groei wordt verwacht tot 40 %.
Terwijl de discussie in de landelijke en lokale politiek vooral wordt gevoerd over de financiële tekorten, zouden we het eens moeten hebben over de oorzaak van de groei. Waar gaat al dat extra geld naartoe? Naar welke kinderen en jongeren? Naar welke problemen? Naar welke inkomensgroepen? En hoe kritisch zijn de beroepskrachten die bepalen of en welke hulp nodig is? In ‘Daarom wordt de jeugdzorg zo duur’ zetten we onze gedachten hierover al uiteen.
Hart heeft voor de zomervakantie voorgesteld om met de gemeenteraad eens wat ‘praktijkgevallen’ onder de loep te nemen. Zodat we het niet alleen over geld hebben in de raad, maar ook over waar dat geld voor wordt gebruikt. Die intensievere bemoeienis van volksvertegenwoordigers is hard nodig, gezien de verwachte groei en daaraan gerelateerde problemen.
——————————————————————————————————————————
Over de jeugdzorg in Nederland
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor een deel van de jeugdzorg. Het gaat daarbij om opvoedingsproblemen, geestelijke gezondheidszorg, zorg bij lichamelijke en verstandelijke beperkingen, vervoer bij begeleiding en persoonlijke verzorging, kinderbescherming, jeugdreclassering, pleegzorg en gesloten jeugdzorg.
De zorg voor minderjarigen die 24 uur per dag zorg of toezicht nodig hebben valt onder de Wet Langdurige Zorg en is dus geen verantwoordelijkheid van gemeenten. Het gaat hierbij om jongeren met een ernstige beperking of met ernstige gedragsstoornissen.
Verder is er nog de ‘gewone’ lichamelijke gezondheidszorg. Die wordt betaald door ziektekostenverzekeraars en is vooral toegankelijk via de huisarts.
En o ja: vooral ouders en verzorgers zijn natuurlijk verantwoordelijk voor de zorg van en hulp aan kinderen en jongeren.
——————————————————————————————————————————
Hieronder de brief over de veranderingen in de specialistische jeugdhulp.
