zondag
22 dec
De jeugdhulp gaat alweer op de schop. Het moet beter en goedkoper.
Om met het goede nieuws te beginnen: in Meierijstad gaat het met de jeugdhulp best goed. Waar veel gemeenten met de handen in het haar zitten, komen we hier uit met het daarvoor gereserveerde geld, zo blijkt uit de kersverse jaarrekening 2022.
Thuis wonen
Jaren geleden al kozen wethouders en gemeenteraden in Noordoost-Brabant ervoor om het aantal uithuisplaatsingen terug te dringen en de hulp aan en in huis te versterken. ‘Wonen doe je thuis’, is het devies. Tegelijkertijd werd meer geïnvesteerd in preventie. Er zijn regio’s waar ze nu pas die richting inslaan.
Nou moeten we niet naast onze schoenen gaan lopen van trots, want in Meierijstad maakt nog altijd 10,3% van alle kinderen en jongeren tot 18 jaar gebruik van jeugdhulp en dat percentage wijkt niet enorm af van elders in Nederland. Hart weet niet wat u ervan vindt, maar de fractie vindt het nogal wat dat ruim één op de tien jeugdigen professionele hulp krijgt.
Mede om die reden is het goed te bezien wat er beter kan. Hart hoeft dat zelf niet te bedenken, want Rijk, Vereniging Nederlandse Gemeenten, cliëntenorganisaties en zorgprofessionals hebben dat al gedaan. Samen schreven ze de zogeheten Hervormingsagenda.
Commissie van Wijzen
De agenda volgt uit een advies van een landelijke commissie. Hart las het verslag van die Commissie van Wijzen met rode oortjes. Zo staat er in dat ‘van slechts 10 tot 12 % van de interventies in de jeugdzorg vaststaat dat ze bewezen effectief zijn’.
Een wildgroei aan aanbieders met zo nu en dan ronduit mallotige trainingen en therapieën dreven de afgelopen jaren de kosten op. Veel gemeenten tuigden teams op om naar die hulp te verwijzen en die werden nogal eens bemenst door goedwillende dames en heren die geen nee durfden te zeggen. Zeker niet tegen hoogopgeleide, goedgebekte ouders die toch echter zeker meenden te weten dat hun kind dyslectisch is.
En zo werd Nederland koploper dyslexie. Ongeveer 3 tot 5 % van de kinderen heeft dyslexie, is wetenschappelijk vastgesteld. Het aantal dyslexieverklaringen is echter veel hoger: 10 tot 14 % van de scholieren in het voortgezet onderwijs heeft zo’n document. En echt waar: vooral hoogopgeleide en goed verdienende ouders krijgen het voor elkaar zo’n verklaring te fixen.
Hotel California
En dan kunnen we het ook nog hebben over hoe gemeenten alsmaar focussen op het beperken van de instroom en amper oog hebben voor de uitstroom – die is namelijk erg beperkt. De jeugdhulp is als Hotel Califonia van The Eagles: ‘You can check out anytime you want, but you can never leave’. Je kunt wel uitchecken, maar je komt het hotel niet uit. ‘Het is dweilen met de kraan open’, stelde Hart in 2019 al vast.
Met de Hervormingsagenda worden al deze problemen aangepakt. De jeugdhulp gaat zich met minder problemen bemoeien, er komt een streep door onbewezen trainingen (‘Zo zeg je nee tegen je peuter’) en therapieën en de controle op de (effectiviteit van de) jeugdhulp wordt beter.
Wat Hart betreft wordt er met de agenda nog steeds niet écht doorgepakt. Zo blijft psychiatrische hulp aan jeugdigen een verantwoordelijkheid van gemeenten en dat slaat kant noch wal. Psychiatrie is een medisch specialisme en gemeenten gaan niet over medische zorg. Voor de financiering daarvan hebben we zorgverzekeraars bedacht.
Maar dat krijgt Hart vanuit Meierijstad niet veranderd…
Laten we er na Hotel California nog eens een andere hit ingooien. Cornelis Vreeswijk, ergens begin jaren zeventig van de vorige eeuw: ‘Misschien gaat het morgen beter, maar het wordt toch nooit goed’.
