zondag
24 nov
De jaarrekening 2020 is ondanks een prachtig positief resultaat van ruim € 9 miljoen geen reden tot groot enthousiasme.
Hart ziet heus niet achter elke zon een wolk schijnen, maar we moeten de positieve berichten over de jaarrekening van 2020 toch wat temperen. Resultaten uit het verleden – enfin, u weet hoe dat zinnetje verder gaat.
Uit de bocht
Eind 2019 dacht het College nog dat er aan het eind van 2020 € 2,8 miljoen zou overblijven. Dat pakte dus veel beter uit: € 9,4 miljoen.
En dat terwijl de uitgaven voor het onderhoud van wegen enorm uit de bocht vlogen. We gaven er € 2,7 miljoen meer aan uit dan vooraf afgesproken.
Een ander tegenvaller is te vinden op het gebied van huishoudelijke hulp: met dank aan de Tweede Kamer hebben zelfs poeprijke senioren recht op gedeeltelijk gratis stofzuigende en poetsende mensen. Hart kreeg de Meierijstadse raad anderhalf jaar geleden al mee om daartegen te protesteren.
Meevallers
De meevallers zijn te vinden op allerlei terreinen, zoals een hogere uitkering van het Rijk (+ € 1,4 miljoen), meer inkomsten uit bouwleges (officieel: omgevingsvergunningen) en minder uitgaven aan persoonsgebonden budgetten voor jeugdzorg.
Vanzelfsprekend had corona impact op de handel en wandel van de gemeente, maar die inspanningen leiden niet tot enorme wijzigingen op het gebied van financiën. Hier en daar gingen activiteiten en dus uitgaven niet door of moest de portemonnee worden getrokken – waarbij het Rijk de ene keer wel en de andere keer niet meebetaalde.
Baten en lasten
Dan nu waarom Hart niet luid applaudisseert vanwege de miljoenen die de gemeente overhield.
Om dit te begrijpen, is het goed onderscheid te maken tussen eenmalige inkomsten en uitgaven en baten en lasten die structureel zijn. Dat verschil tussen de vaste inkomsten en uitgaven wordt uitgedrukt in een percentage.
In 2019 was het gat nog 2,9 % positief. Ten overvloede: het betekent dus dat er aan vaste inkomsten 2,9% meer binnenkomt dan de gemeente aan net zo vaste lasten uitgaf.
Voor het afgelopen jaar werd rekening gehouden met een positieve ruimte van slechts 0,6% en dat was aanleiding voor Hart om vast te stellen dat de bodem van de schatkist in zicht kwam. Uit de jaarrekening blijkt nu dat de structurele exploitatieruimte is omgeslagen in een tekort van 1,8%.
Vakantiegeld
Dat is zorgwekkend. Op de eerste plaats betekent het dat we vorig jaar vaste kosten gedeeltelijk betaalden met eenmalige meevallertjes. Het is alsof u de huur van uw huis in mei kan betalen dankzij het vakantiegeld. De vraag dringt zich dan op hoe u de huurnota van juni gaat voldoen.
Op de tweede plaats betekent het dat nieuwe investeringen in gevaar komen. Die investeringen worden immers in tientallen jaren afbetaald en horen daarmee bij de structurele uitgaven. Neem de ambitieuze plannen voor Omnipark Erp. Die uitgaven kunnen we alleen betalen als we elke maand vakantiegeld krijgen.
Behalve de exploitatieruimte zijn er nog andere meetinstrumenten waarmee we bezien hoe de gemeente er financieel voorstaat. Ze gaan bijvoorbeeld over de hoogte van schulden, de mate waarin financiële verplichtingen kunnen worden nagekomen en de belastingdruk voor inwoners.
Gemeentelijke grond
Op één metertje na ziet het er allemaal goed uit. Dat ene metertje is de grondexploitatie – het laat zien hoe de boekwaarde van gemeentelijke grond zich verhoudt tot de verwachte opbrengsten bij verkoop.
Het is, dankzij wethouders en raadsleden van de toenmalige gemeente Veghel, het zorgdossier van Meierijstad. Als de grondexploitatie boven de 35% komt, dan is dat volgens de Vereniging Nederlandse Gemeente risicovol. Welnu: in 2020 ging het om maar liefst 52%. Behalve Hart heeft ook de externe accountant van de gemeente er al een paar keer op gewezen.
En dan is er nog een andere reden om ondanks die negen miljoen bezorgd te zijn. Die reden vinden we in de rapportage van het College over het lopende jaar 2021. Daaruit blijkt dat we, nog voor de eerste zes maanden erop zitten, al bijna zeven ton meer uitgaven dan geraamd.
De jaarrekening en de bestuursrapportage worden op 17 juni om 19.30 uur besproken tijdens een gezamenlijke vergadering van de twee Meierijstadse raadscommissies. Die vergadering kunt u hier volgen.
