De paniek over geldgebrek van de jeugdhulp bereikt Meierijstad. Hart ziet in een brief van wethouder Menno Roozendaal de bevestiging dat de gemeente voorlopig weinig geld heeft voor grote investeringen. En dan zijn er nog wat andere opvallende zaken. Zoals de door de gemeente vergeten looncompensatie.
Voor u aan het slot verbolgen vaststelt dat dit stuk alleen over geld gaat: we beseffen echt wel dat het bij de jeugdhulp uiteindelijk gaat om het welzijn van onze kinderen en jongeren. En dat het van groot belang is dat we daar onze stinkende best voor doen.
Zware hulp
Het feit dat maar liefst 15% van de jongeren in Meierijstad zware hulp nodig heeft, dat zegt wel wat. Zoals we ook zwaar hechten aan goede – en misschien wel meer – preventie, aan maatregelen en mensen dus die voorkomen dat onze kinderen in de problemen komen. Wijkteams met professionals die van wanten weten, jongerenwerkers die doorpakken en huisartsen die niet talmen maar in actie komen.
Enfin, vanaf onze oprichting hebben we gepleit voor een goede structuur, voor niet te veel generalistische ik-weet-eigenlijk-niet-precies-hoe-het-zit-beroepskrachten in de wijken en voor snelle inzet van echte specialisten als dat nodig is. Met vallen en opstaan lijkt er zoiets te ontstaan en dat is fijn.
Geld
Zo. Dan gaan we het nu over geld hebben. Zodadelijk over het jeugdhulpgeld. Eerst even over de kas van de gemeente in het algemeen.
Want als het gaat om het financieel beleid van de gemeente is het al twee jaar lang zo’n beetje Hart tegen de rest. Hart maakt zich zorgen over het huishoudboekje van Meierijstad, wethouder Jan Goijaarts (Financiën, CDA) en de meeste andere raadsfracties doen er nogal schouderophalend over. Lees bijvoorbeeld ons stuk van afgelopen maart: ‘Klein verlies slaat om in tekort € 1,6 miljoen’.
Tekorten
Zoals was te verwachten doemen nu ook nog eens tekorten bij de jeugdhulp op. Gisteren stuurde wethouder Roozendaal (Jeugdhulp, PvdA) een brief aan de gemeenteraad en de inhoud liegt er niet om: zowel de behoefte aan jeugdhulp als de kosten ervan zijn groter dan geraamd.
Zowat heel Nederland kijkt boos naar het Rijk, maar ons College mag ook wel wat worden verweten. Zo is er geen geld gereserveerd voor een mogelijke loonsverhoging bij de aanbieders van hulp, terwijl de gemeente zich (terecht!) wel heeft verplicht om bij te passen als er van salarisverhogingen sprake is. Dat is niet slim.
Vergeten
En dan is er nog de toegenomen vraag naar specialistische jeugdhulp. Naar hulp dus voor kinderen en jongeren die ernstig belemmerd worden in hun ontwikkeling door een combinatie van opvoedings- of gezinsproblematiek, psychische problemen en/of een verstandelijke beperking. Het gaat daarbij onder meer om opvoedhulp, psychiatrische of psychologische begeleiding, verslavingszorg en speciaal onderwijs.
Het zijn met name huisartsen die verwijsbriefjes voor die zorg uitschrijven, terwijl het goedkoper is om jongeren naar een van de basisteams jeugd en gezin te verwijzen. Volgens Roozendaal komt dat omdat huisartsen alsmaar vergeten dat die teams bestaan. Nou, nee hoor. Die huisartsen weten best dat die wijkteams bestaan. Ze hebben gewoon meer vertrouwen in specialisten.
Vier ambtenaren
Verder is Hart ietwat verbaasd over de rekening die Meierijstad krijgt van de gemeente ’s-Hertogenbosch om de zorg in natura voor jongeren te regelen. Het kost onze gemeente bijna € 245.000 per jaar. Omgerekend komt dat neer op vier ambtenaren die fulltime druk zijn om zorg in te kopen voor onze Meierijstadse jongeren. Dat is nogal wat.
Wie goed zoekt, vindt ook positieve berichten in de brief. De duur van een gemiddelde opname in gesloten inrichtingen is met 20 % afgenomen. Daar staat weer tegenover dat het aantal jongeren dat moest worden opgenomen in 2018 met maar liefst een kwart groeide.
Verandering
Saillant is dat in 2017 een verandering van de jeugdzorg in onze regio werd aangekondigd, waarbij het onder meer ging om het verminderen van opnamen in instellingen. Jongeren zouden sowieso dichter bij huis moeten worden opgenomen, maar zouden beter nog gewoon thuis blijven wonen en daar hulp krijgen. Die operatie vroeg om een vermindering van het aantal gereserveerde en dus betaalde bedden en om investeringen in hulp in en dichtbij huis.
We schreven ruim twee jaar geleden (zie: ‘Jeugdzorg op de schop’) al enthousiast over die verbeteringen en stemden later in met de kosten die daarmee gemoeid zijn. Want het maakt de zorg beter en op termijn goedkoper, zo beloofden de beleidsmakers. Nu blijkt dat deze ‘transformatie van het zorglandschap’, zoals het in de brief heet, moeizaam verloopt en nog geen cent heeft opgeleverd.
Extra uitgaven
Over een paar maanden mag de gemeenteraad een besluit nemen over de extra uitgaven voor de jeugdhulp. De tegenvallers in de uitvoering (lees: het regelwerk) zijn klein bier vergeleken bij die van de zorg zelf. Voor dit jaar moet er acht ton bij en voor volgend jaar zelfs ruim € 2,5 miljoen.
Hoorden we daar iemand nog pleiten om € 16 miljoen uit te geven aan zwembaden in Veghel en Sint-Oedenrode..?
Hieronder de brief aan de raad over de jeugdhulpkosten.