vrijdag
22 nov
Mensen met schulden kunnen sneller en beter geholpen worden, als de Belastingdienst en het UWV maar eens wat meer mee willen werken.
Dat blijkt uit een reactie van het College op het rapport ‘Hindernisbaan zonder finish’ van de Ombudsman. In dat rapport is te lezen dat mensen met schulden zo nu en dan ten onrechte als fraudeur worden aangemerkt. Dat gebeurt bijvoorbeeld als mensen te goeder trouw een vergissing maken.
Vergissing gemaakt? Tien jaar wachten
Zo’n vergissing is snel gemaakt, zeker als schulden voor grote spanning zorgen. De gevolgen zijn soms verstrekkend. Vanwege de vermeende fraudeschuld vertikken UWV en Belastingdienst namelijk om mee te werken aan pogingen voor de gemeente om schulden te saneren. Erger: de schuldenaar moet tien jaar wachten op hulp.
‘Vaak werken ze pas mee op het allerlaatste moment als er al verzocht is om een dwangakkoord bij de rechtbank’, schrijft het College. ‘We vragen vaak in het begin van het proces bij het UWV al of er bereidheid is tot meewerken aan een minnelijk traject’. Dat gebeurt dus niet. Tot genoegen van Hart helpt de gemeente zelf wel, al wordt het met de halsstarrigheid van UWV en Belastingdienst wel lastig.
Rechtbank Den Bosch is erg streng
Als de zogeheten minnelijke sanering niet lukt, kan worden gekozen voor schuldsanering via de rechtbank. De Ombudsman stelde al vast dat de drempels veel te hoog zijn om voor deze regeling in aanmerking te komen.
Voor inwoners in Meierijstad en de regio komt daar nog een extra probleem bij. Het College: ‘De Rechtbank ‘s-Hertogenbosch is streng op waarborgen van de inspanningsverplichting. De rechter is zeer kritisch. Men mag geen nieuwe schulden hebben gemaakt, moet fulltime werken of solliciteren en werken aan (psychische) problemen’.
Dat lijkt logisch, maar feit is dat sommige mensen met schulden met een grote diversiteit aan problemen kampen en echt niet alles tegelijkertijd kunnen aanpakken. Zoals een schuldenaar in een podcast (zie kader) tegen wethouder Menno Roozendaal (Armoedebeleid, PvdA) zei: ‘Ik kon niet alle problemen tegelijk aanpakken. Ik koos er destijds voor om te beginnen met het grootste probleem’. In zijn geval was dat de strijd tegen een cocaïneverslaving. Daarna pakte hij met succes een reeks andere ‘issues’ aan.
De gemeente probeert, zo weet Hart, meestal tot het gaatje te gaan als het om het oplossen van individuele problemen gaat. Wat daarbij helpt: problemen aanpakken voor ze te groot zijn geworden. Maar dan moet de gemeente wel weet hebben van financiële sores.
Gemeente gaat er vroeg op af
Hiervoor is er de aanpak ‘Vroeg erop af’. Dat komt erop neer dat enkele organisaties bij de gemeente melden als er sprake is van een betalingsachterstand. Die meldingen komen van woningcorporaties Woonmeij en Area, BrabantWater, energiemaatschappijen en ziektekostenverzekeraar CZ.
De gemeente komt in actie als er meldingen zijn van twee of meer van die instanties. Het leidde in de eerste helft van dit jaar tot diverse betalingsregelingen, budgetbeheer, budgetbewind, specifieke voorzieningen (uitkeringen) en verwijzingen naar aanbieders van hulp. De aanpak is niet in strijd met privacywetgeving – de gemeente moet aantonen dat het belang om in te grijpen groter is dan het belang van de privacy.
De vijf van Hart
Hart is van privacy, maar meer nog van effectieve hulp. Hulp aan mensen met financiële problemen hoort bij één van de speerpunten van ‘de vijf van Hart’: de overheid dient er vooral te zijn voor mensen die het zonder die overheid niet redden.
Op 8 oktober is er een beeldvormende avond over armoede en schulden. Die wordt gehouden in het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode en begint om 19.30 uur. Vanwege corona is de bijeenkomst voor publiek helaas slechts online te volgen. Dat kan hier.
—————————————————–
‘Het kan iedereen overkomen’
Wethouder Menno Roozendaal sprak in het kader van een podcastserie afgelopen juli over het thema armoede en schulden. ‘Het kan iedereen overkomen’, hoorde hij uit de mond van beroepskrachten en mensen met financiële problemen. De meest voorkomende oorzaken zijn faillissement, verlies van werk, ziekte en echtscheiding.
—————————————————–
Hieronder de reactie van het College op het rapport van de Ombudsman.
