Meierijstad ‘ontboert’ in hoog tempo. De raad streept binnenkort waarschijnlijk weer drie agrarische bestemmingen door.
Er gaat zowat geen raadsvergadering voorbij of het gaat over een agrarisch bedrijf dat wordt opgeheven. Of de raad maar akkoord wil gaan met woningbouw op de plek waar tot dat moment nog varkens- of koeienstallen stonden.
Tijdens de raadscommissie Ruimte, Economie en Bedrijfsvoering gaat het op donderdag 15 juni over maar liefst drie locaties: Vresselseweg 54 en 54a bij Sint-Oedenrode, Boerdonksedijk 17 bij Veghel en Hool 41 bij Erp (foto). Ook een horecabedrijf aan het Looieind bij Veghel stopt er mee en krijgt, als de raad ermee instemt, een woonbestemming.
23 nieuwe woningen
Hart bladerde door de raadsbesluiten sinds 1 januari en stelt vast dat in zes maanden tijd elf agrarische locaties van de raad een woonbestemming kregen. In drie gevallen maakten agrariërs daarbij gebruik van de subsidie voor het saneren van varkenshouderijen. Inclusief het horecabedrijf werden twaalf bedrijven ingewisseld voor in totaal 23 nieuwe woningen, die trouwens vrijwel allemaal nog gebouwd moeten worden.
[tekst gaat verder onder het kaartje]
Locaties waar agrarische- (rood) en horecabestemmingen (blauw) in de eerste zes maanden veranderen in woningbouw, inclusief vier locaties die de gemeenteraad deze maand naar verwachting nog goedkeurt.
Ook de afgelopen jaren tikte de raad gemiddeld één keer per raadsvergadering zo’n bestemmingsplanwijziging af. In vrijwel alle gevallen gebeurde dat zonder enig debat. Ook niet door Hart. Want: de boer wilde zelf stoppen, de behoefte aan nieuwe huizen is groot en bezwaren vanuit omwonenden waren er amper.
Die bestemmingsplanwijzigingen zijn trouwens nog maar het topje van de ijsberg. Als een boer stopt en geen plan presenteert om een stal in te ruilen voor een of meer huizen, dan is er geen wijziging van het bestemmingsplan nodig. En dus komt zo’n bedrijfssluiting niet in de gemeenteraad.
Akkerbouw blijft
In 2005 waren er in Meierijstad (toen nog Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel) nog 218 varkensbedrijven. Eind 2022 waren dat er 72. Die samen nog altijd bijna 350.000 varkens hielden. Sowieso daalt het aantal bedrijven veel harder dan het aantal dieren. Wat ook opvalt is dat de akkerbouw zich staande houdt – zowel het aantal bedrijven als de oppervlakte namen de afgelopen jaren licht toe, zag Hart bij een blik op de cijfers van het CBS.
De hamvraag: is de afname van veeteelt nou goed of niet? Die vraag is niet met een duidelijk ja of nee te beantwoorden. Behalve dan als het om varkens gaat: Hart is niet enthousiast over de impact van deze industriële veeteelt op milieu, landschap en dierenwelzijn. Elke varkensstal minder is winst, vindt de fractie.
Verder is de partij kritisch over de intensiteit waarmee akkerbouwers de bodem gebruiken en de soms desastreuse gevolgen daarvan. De biodiversiteit neemt af doordat er steeds minder ongedierte in en op akkers te vinden is, zoals ook de hoeveelheid onkruid en wilde bloemen afneemt.
Ruimte voor elkaar
Tegelijkertijd stelt Hart vast dat de agrarische sector niet meer is zoals die pakweg twintig jaar geleden was. En dat de boeren over twee decennia vast weer anders boeren dan nu. Anders gezegd: agrariërs spelen in op de veranderende eisen en wensen met betrekking tot duurzaamheid, milieu en dierenwelzijn.
De branche heeft daarvoor aanmoediging, steun, tijd en begrip nodig. Van Rijk, provincie, gemeente en van inwoners. Bij de ZLTO geven ze het goede voorbeeld. Twee jaar geleden al schreef de belangenclub in haar visiedocument ‘Ruimte voor elkaar’ wat agrariërs te doen staat én hoe anderen, zoals de gemeente, kunnen helpen. Het leidt, aldus de ZLTO, tot ‘vitale bedrijven, een leefbaar platteland en een rijke samenleving’.
[tekst gaat verder onder de foto’s]
Van boven naar beneden: Boerdonksedijk 17 Erp, Vresselseweg 54a Sint-Oedenrode en Hool 41, Erp. (Foto’s: Google)
De raadscommissie over de bestemmingsplannen wordt woensdag 15 juni vanaf 19.30 uur gehouden in het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode. De vergadering is thuis online te volgen.