De uitgaven voor de Wmo lopen flink uit de klauwen. Dat blijkt uit landelijk onderzoek. In Meierijstad komt de bodem van de reserves in zicht.
‘Liever in het rood dan mensen in nood’ luidt het motto van Hart voor wat betreft het zogeheten sociaal domein. Dat domein vormt bijna 40% van de gemeentelijke uitgaven en gaat over jeugdhulp, Wmo en de uitvoering van de Participatiewet – zeg maar de bijstandsuitkeringen en het aan werk helpen van mensen.
In tegenstelling tot de meeste gemeenten in Nederland komt Meierijstad momenteel nog uit met het geld. Dat gaat op korte termijn veranderen, vreest Hart.
Oorlogskas
Dat zit onder meer in het alsmaar kleiner worden van de reserves sociaal domein. Op 31 december 2019 zat er nog bijna € 14 miljoen in deze oorlogskas, een jaar later was er nog maar ruim € 7 miljoen over. De begroting van dit jaar voorziet minder dan € 5 miljoen.
Hart denkt dat de kas snel leeg is. Dat komt doordat met name de uitgaven van de Wmo sterk stijgen. Volgens een onderzoek van accountantskantoor BDO groeiden de uitgaven van de Nederlandse gemeenten op dit gebied met maar liefst 8,7%.
Een van de schuldigen is de rijksoverheid. Het vorige kabinet besloot met steun van de Tweede Kamer dat ook huishoudens met hogere inkomens huishoudelijke hulp via de gemeente mogen aanvragen.
Water naar de zee
‘Het Rijk maakt geen aanstalten om op korte termijn iets aan de Wmo-problematiek te doen’, merkt de vereniging van sociale diensten Divosa hierover met enig chagrijn op. Hart vindt het onwenselijk dat mensen die huishoudelijk hulp makkelijk zelf kunnen betalen financiële hulp krijgen van de gemeente. Het is zoiets als water naar de zee dragen.
Vorig jaar kwamen er eenmalig extra middelen voor de jeugdzorg en was er coronasteun. Daardoor lijken de financiële prestaties van gemeenten mooier dan ze daadwerkelijk zijn. Op de lange termijn past het Rijk niet structureel bij.
Schuldhulpverlening
Tel daarbij op dat veel mensen in financiële problemen zitten of binnenkort gaan komen. Dat leidt tot inspanningen van de gemeente, bijvoorbeeld op het gebied van schuldhulpverlening. Die inspanningen kosten geld.
Het leidt allemaal ‘onmiskenbaar tot bezuinigingen’, aldus Divosa. Waarbij de vereniging, net als Hart, ervan uitgaat dat er door de gemeenteraad niet op het sociaal domein wordt beknibbeld. Volgens Divosa komen ‘ambities voor verduurzaming, veiligheid en wonen onder druk te staan’.
Alle hens aan dek
Geen idee of we in Meierijstad dit soort keuzen gaan maken. Wat Hart wel zeker weet: het is alle hens aan dek voor het nieuwe College dat op dit moment al onderhandelend wordt gevormd. De tijden van grote projecten als zwembaden zijn voorbij, verwacht Hart.
Om die reden zal de fractie nieuwe investeringen in bijvoorbeeld accommodaties kritisch bezien op de noodzaak ervan. Dat geldt ook voor voorstellen die deze maand al op de agenda van de politiek staan.