Vergeet die kaartjes met zoekgebieden en ga alsnog in gesprek met inwoners over het opwekken van duurzame energie in Meierijstad. Hart vond ondersteuning voor haar visie in een helder rapport. Achter de schermen is de lobby begonnen.
Hoe organiseer je als lokale overheid draagvlak voor groene opwekking van energie? En voor lokaal eigendom daarvan? Die vragen staan centraal in het rapport ‘Wind- en zonneparken realiseren samen met bewoners’. De zogeheten ‘sleutels tot succes’ in dat rapport liggen voor het grijpen voor Meierijstad.
Er kwam maar liefst 54 pagina’s A4 aan bezwaren binnen bij de gemeenteraad. Gemeenteraadslid Mirjam van Esch van Hart schreef vandaag aan alle raadsleden en de verantwoordelijk verantwoordelijk wethouder dat die brieven nog slechts ‘een tipje van de sluier’ zijn. ‘Ze komen van mondfiatte (Brabants voor: goedgebekte, red.) en goed georganiseerde mensen die zich direct bedreigd voelen in hun leefomgeving of hun standpunt ten aanzien van energieopwekking niet teruglezen in onze stukken.’
Vorige week zei Mirjam al dat de inwoners met 1-0 achterstaan, nu ze worden geconfronteerd met – voor hen onheilspellende – kaartjes met zoekgebieden. Kaartjes, die beter gemaakt hadden kunnen worden als slot van intensief overleg met inwoners. En samen met die inwoners.
Hart wordt in dat standpunt ondersteund door de gezamenlijke Nederlandse natuur- en milieufederaties. Die schreven in samenwerking met Energie Samen een prachtig advies voor gemeenten. Dat stuk schreeuwt erom navolging te krijgen in Meierijstad.
Hier volgen de tips van de schrijvers voor ‘een zorgvuldig proces met inwoners’:
1. Hou de regie, laat het niet aan de ontwikkelaars over. Het College is voornemens de dialoog met de omgeving over te laten aan bedrijven die velden met zonnepanelen willen volleggen. Die bedrijven verdienen geld met dit soort initiatieven en zijn dus op voorhand verdacht. Laat de communicatie verzorgen door een organisatie die er is voor het algemene, publieke belang. Door de gemeente dus.
2. Start altijd bij de hele energieopgave en niet bij ‘zon en wind’. Waarom niet meer aandacht voor energiebesparing, terwijl we daarmee toch een derde van onze energieopgave kunnen realiseren? En alle andere vormen van groene energie? Geef als die betrokken inwoners daarover invloed en zeggenschap. Hart sprak met een van de lokale actiegroepen en werd er blij van: de wil om verantwoordelijkheid te nemen is groot.
3. Begin nu. Geen tijd te verliezen. Het lijkt aantrekkelijk om vanwege tijdsdruk de invloed van inwoners over te slaan. Van tenminste twee fracties kreeg Hart signalen in die richting. Maar juist vanwége de haast is het nodig draagvlak te creëren.
4. Let op het democratisch gehalte van het proces. Het advies van de milieufederaties en Energie Samen is om zo veel mogelijk mensen en partijen te betrekken en daarbij vooral ook tegenstanders uit te nodigen. Dat moet gebeuren voordat het eerste kaartje met zoeklocaties is getekend. Het voordeel van zo’n ‘inclusief traject’: de gemeenteraad kan bij de besluitvorming de rug recht houden, ook als er dan alsnog protesten komen.
5. Zet in op 50% lokaal eigendom, ook als er geen coöperatie is. De pijn van vermeende overlast wordt kleiner als omwonenden zelf energie en dus financiële winst krijgen van de panelen of turbines. Maak het een voorwaarde voor bedrijven die in die dingen willen investeren.
6. Neem in beleid de ambitie van 50% lokaal eigendom op. Daar hadden wij van Hart zelf ook nog niet aan gedacht, maar het is alsnog op te nemen in het raadsvoorstel.
7. Bemoei je actief met de realisatie van lokaal eigendom. Delegeer zoiets niet aan de initiatiefnemers van zonnepanelen en windturbines, maar neem als gemeente de regie.
8. Creëer de voorwaarden voor succes. Leen goedkoop geld aan inwoners die mede-eigenaar willen worden van een zonne- of windparkje. Of help bij het vinden van andere financiers. Verlaag leges of schaf ze zelfs af als inwoners de baas van zo’n wind- of zonnepark worden. Zoiets bedacht Hart in 2017 al eens en leek toen juridisch onmogelijk. Inmiddels weten we dat het wel degelijk kan.
Hoe nu verder?
Even overwoog Hart om komende donderdag tijdens de raadsvergadering deze acht voorstellen vanuit het niets te presenteren. Maar dat is dan zo’n beetje alsof u op het punt staat om in de auto te stappen en op vakantie te gaan naar de Veluwe en iemand roept vanaf de achterbank: ‘Of zullen we naar de Ardennen gaan?’ U zucht diep en zegt dat het voor zo’n ander reisdoel nu toch echt te laat is.
Daarom informeerde Hart vandaag nog de andere fracties en wethouder Jan Goijaarts (Ruimte, CDA). Met het dringende verzoek om nog voor de raadsvergadering in gezamenlijkheid tot een nieuwe aanpak te komen. Een aanpak dat leidt tot draagvlak voor wat voor duurzame energieopwekking en energiebesparing dan ook.
Wilt u volgen hoe het verder gaat? Volg deze website, morgen komen we met een samenvatting van alle bezwaren die zijn ingediend. En volg de raadsvergadering van donderdag 6 februari in het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode. Aanvang 19.30 uur.
Hieronder het rapport ‘Wind- en zonneparken realiseren samen met inwoners’. Van harte aanbevolen door Hart.