zondag
22 dec
Voorkomen is inderdaad beter dan genezen. Dat blijkt uit nieuwe cijfers over de jeugdhulp in Noordoost-Brabant. We doen het in deze regio verdomd goed. En het wordt met een nieuwe verordening nóg beter.
Zeg jeugdhulp en u zegt budgetoverschrijdingen, lange wachttijden, tientallen professionals rond één gezin en zo nu en dan een schokkend incident waarbij er ondanks of juist dankzij de hulp ergens iets vreselijk misgaat.
Noordoost-Brabant is niet de hemel op Aarde, maar Hart stelt wederom vast dat we het hier relatief gezien erg goed doen. Of de rest van Nederland hier maar een kijkje wil komen nemen, concludeert de fractie na een afgelopen woensdag gehouden bijeenkomst voor raadsleden in Oss en, de dag daarna, een beeldvormende avond in Sint-Oedenrode.
‘Wonen doe je thuis’
We nemen u mee naar maandag 20 maart 2017. Raadsleden van Hart, nog geen drie maanden in die functie, bezoeken een bijeenkomst in Boxtel waar de toenmalige Bossche wethouder Paul Kagie vertelt dat de jeugdzorg op de schop gaat.
De regio gaat meer inzetten op het voorkomen van problemen. Daarnaast proberen hulpaanbieders om opname in klinieken en andere instellingen te voorkomen. ‘Wonen doe je thuis’ is voortaan het devies. Want dat is doorgaans beter en goedkoper.
Hart volgt de ontwikkelingen sindsdien op de voet, publiceert er veelvuldig over en legt zo nu en dan met vragen en betogen vingers op zere plekken. Zo’n zere plek is bijvoorbeeld dat lange tijd onduidelijk is wat de gemeenten nu allemaal uitgeven. Daarover verderop meer.
[tekst gaat verder onder de foto]
Impressie van de bijeenkomst in Oss. Het lijkt erg stil, maar de avond was hybride. Dat betekent dat deelnemers ook vanachter hun laptop thuis mee konden doen.
Afgelopen woensdag hoorden we dat de in 2017 bedachte omslag werkt. Zo is ‘voor zeker 67 jeugdigen met complexe problemen’ opname voorkomen. ‘De kosten per jeugdige zijn gedaald’, was te lezen op een sheet.
Uurtje factuurtje
Ondertussen gaan de verbeteringen door. Waarmee we komen op de financiële onduidelijkheid die er lange tijd was. Dat kwam omdat de aanbieders van hulp jaarlijks ieder voor zich een zak geld kregen en aan het einde van een jaar naheffingen stuurden als het duurder uitpakte.
Tegen de tijd dat gemeenten hun jaarrekeningen opmaakten, was vaak nog niet bekend hoe de boekhouders van jeugdhulp eruit waren gesprongen. Accountants maakten er jaar op jaar kritische opmerkingen over.
Dat is binnenkort verleden tijd. Vanaf volgend jaar is die zak geld verleden tijd en wordt het ‘uurtje factuurtje’. Gemeenten krijgen van elke hulpverlener maandelijks een rekening. Wel zo logisch, vindt Hart.
Risico’s zijn er ook. Het kunnen bijvoorbeeld ineens wel heel veel uurtjes worden. Maar met goede afspraken met hulpleveranciers, gemeente én ouders is het mogelijk dat tijdig te weten. Daar komt nog eens bij dat met een zogeheten dashboard de financiële ontwikkelingen worden bijgehouden.
Toegang
Dan moeten we het ook nog hebben over het verwijzen naar die aanbieders. De zogeheten ‘toegang tot de jeugdzorg’.
Op dit moment sturen de dames en heren van de lokale centra van jeugd en gezin kinderen en jongeren door naar externen en die stellen dan een diagnose. Dan stelt bijvoorbeeld de aanbieder van dyslexiehulp vast dat Marieke inderdaad dyslexie heeft.
In de nabije toekomst heeft bij lichte zorg die diagnose plaats door de verwijzers. Die stellen vast wat voor product (zo heet dat nu eenmaal in het ambtelijk jargon) iemand nodig heeft. De producten zijn te vinden in een speciaal daarvoor ontwikkeld productenboek.
Verordening
Ook komt er een nieuwe verordening, zo werd afgelopen donderdag bekendgemaakt tijdens een avond in Sint-Oedenrode. Wat heet: er komt een verordening die maar liefst tien van die bestaande pakketten aan regels gaat vervangen.
De nieuwe Verordening Sociaal Domein maakt een einde aan verschillen tussen bijvoorbeeld jeugdhulp en Wmo. Dat is handig, want dan zijn we meteen af van die ongelukkige grens als ontvangers van hulp 18 jaar worden. Net zo handig is dat de hulpmiddelen en diensten concreter worden beschreven.
[tekst gaat verder onder de foto]
Tim Robbe tijdens de beeldvormende avond.
‘Verordeningen zijn bij zowat alle gemeenten momenteel zo vaag dat de gemeenteraad niet kan controleren of ze goed worden uitgevoerd’, zei Tim Robbe afgelopen donderdag over het belang van de verandering. Robbe is advocaat en adviseur op het gebied van het sociaal domein.
Paardentherapie op Ibiza
‘Er zijn ook nog eens te weinig kwaliteitseisen gesteld aan leveranciers. Dan is het lastig om zo’n bedrijf op die kwaliteit aan te spreken’, aldus Robbe. ‘Gelukkig wordt dat de laatste jaren beter.’
Verder is het volgens hem belangrijk om helder te beschrijven wat bij jeugdzorg hoort en wat niet. ‘Zodat drie weken paardentherapie op Ibiza wél geweigerd kan worden.’ Hart schreef het in 2019 al in ‘Daarom is jeugdzorg zo duur’.
De nieuwe verordening wordt ook nog eens taalkundig beter. ‘We gaan het zo opschrijven dat het voor iedereen te lezen en begrijpen is’, beloofde een beleidsmedewerkster. Hart ging nog net niet applaudisseren.
En hoewel Hart goedgemutst is over de ontwikkelingen, blijft de fractie het als vanouds allemaal kritisch volgen. Zo zijn we wel een beetje bezorgd over de extra werkdruk die de veranderingen teweeg brengen bij de gemeentelijke afdeling Toegang. We gaan daar vast nog vragen over stellen aan de wethouder Jeugd.
