Weg met de achterkamertjes

Regionale bestuurders moeten uit hun achterkamertjes. Vanavond wordt een bescheiden stap gezet op weg naar verbetering.

Fractievoorzitter Laurens van Voorst zit namens Hart aan de regiotafel, een gezelschap van raadsleden uit de regio dat zich wat meer wil bemoeien met samenwerkingsverbanden tussen gemeenten. Vanavond is er een eerste onlinebijeenkomst van de Meierijstadse raadsleden die daaraan meedoen.

Nadeel

‘Elk voordeel heb zijn nadeel’, zei Johan Cruijff al. Het is goed dat gemeenten steeds meer taken en verantwoordelijkheden krijgen – zij zijn doorgans gemakkelijker benaderbaar dan provincie of Rijk.

Maar door al dat extra werk groeit de noodzaak om dingen samen te doen. De Omgevingsdienst, de GGD, het gehandicaptenvervoer, de inkoop van jeugdhulp en veel andere zaken: gemeenten kunnen het alleen niet af. Het is te veel.

Ernstige problemen

Het verklaart waarom Schijndel, Sint-Oedenrode en Veghel de handen ineensloegen en Meierijstad bedachten. En het verklaart waarom Meierijstad het daarna nog altijd niet alleen kon. De gemeente doet mee met allerlei gemeenschappelijke regelingen en, sorry voor het ambtelijke begrip, ‘verbonden partijen’.

Het is een slechte ontwikkeling. Want er bestaat niet zoiets als een regionale vergadering van door u gekozen raadsleden waar besluiten worden genomen.

Hoe komt de besluitvorming in de regio dan wel tot stand? Op een manier die geen schoonheidsprijs verdient. Lees vooral door.

Zinloze toestanden

De besluiten worden formeel genomen door de afzonderlijke gemeenteraden. ‘Het zijn nogal zinloze toestanden’, vindt Laurens. ‘Stel dat Meierijstad vindt dat de GGD de verkeerde weg inslaat – wat maakt zo’n statement voor indruk als 26 andere gemeenten er anders over denken?’

Laurens stelt dat het leidt tot desinteresse onder gemeenteraden. ‘Het gevolg is dat weinig raadsleden de moeite nemen om te reageren op een jaarrekening of begroting van zo’n gemeenschappelijk dienst.’

Bizar

‘Wat echt bizar is’, aldus Laurens, ‘is dat een wethouder daarom maar zo’n reactie namens de raad schrijft. Die wethouder zit nogal eens zelf in het regionale bestuur van zo’n samenwerkingsverband. Hij reageert dus op een door hem bedacht plan.’ Hart schreef er al eerder over: ‘Zo praat Jack Mikkers met Jack Mikkers’.

En dan zijn er nog de achterkamertjes. Ook hier geldt: formeel gaat het allemaal correct. Veel samenwerkingsverbanden hebben een algemeen bestuur (AB) en dat AB vergadert in het openbaar.

[Tekst gaat verder onder de foto]

Het heeft echter weinig zin om daarbij aan te schuiven. De besluiten worden namelijk voorbereid door een deel van dat AB, het dagelijks bestuur, het DB. En u voelt hem al: dat DB vergadert achter gesloten deuren.

Bovenop

Denk niet dat die besluiten over onbeduidende, bureaucratische zaken gaan. Neem de Regio Noordoost-Brabant, waar Meierijstad lid van is. Daar moet onze gemeente zaken afstemmen op het gebied van economie, ruimtelijke ordening, duurzaamheid, windturbines, zonnepaneelvelden, verkeer en landbouw.

Allemaal zaken die voor Meierijstad en de 80.000 inwoners van die gemeente enorm belangrijk zijn. Allemaal zaken die formeel netjes verlopen. En allemaal zaken die op de keper beschouwd buiten het gezichtsveld van uw volksvertegenwoordigers afspelen.

Goede nieuws

Het goede nieuws hebben we voor het laatst bewaard. De oppositie groeit tegen de mist die rond de samenwerkingsverbanden is gecreëerd. Het besef groeit dat het rap anders moet.

Laurens mocht vorige week een webinar leiden voor de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Bij die gelegenheid kwamen diverse mogelijkheden voorbij om uw volksvertegenwoordigers de macht te geven die ze formeel altijd al hadden.

In onze eigen regio gaan we het proberen met een regiotafel. We moeten met zijn allen nog uitvogelen wat dat precies gaat inhouden, maar Hart is vooralsnog positief gestemd. Vanavond komen de Meierijstadse leden online bijeen.