Wie draait op voor tekorten afval? (U.)

De gemeente geeft meer geld uit aan het inzamelen van afval dan er via de geplande heffingen binnenkomt. Dat gat moeten de inwoners vullen. Hoe?

Als de gemeenteraad niet ingrijpt, betaalt de gemeente volgend jaar vier ton meer aan afval dan inwoners en bedrijven via vastrecht en kosten per kliko betalen. Afspraak is dat de gemeente geen cent verdient aan de bijdragen van inwoners, maar er ook niks bij hoeft te leggen.

‘De vervuiler betaalt’ heet dat – of, zoals het college in een raadsvoorstel schrijft: de vervuiler betaald.

Hete kastanjes

Resteert de vraag hoe die vier ton over alle inwoners wordt uitgesmeerd. Het is een vraag die het college aan de gemeenteraad stelt. Of de raad die kastanjes maar uit het vuur wil halen.

Fractievoorzitter Mirjam van Esch heeft er moeite mee. ‘Op zich is het natuurlijk goed dat de gemeenteraad ruimte krijgt om knopen door te hakken. Maar we zien in toenemende mate dat bij thema’s die gevoelig liggen de wethouders het voortouw niet durven te nemen. Dat is niet best.’

‘Zo is het college bevoegd om vergunningen voor het kappen van bomen te geven. In het geval van de linden aan de Schijndelse Deken Baekersstraat ligt dat besluit gevoelig. Gevolg: voor deze ene keer moet de gemeenteraad het besluit nemen.’

Beetje laf

Nou is Hart niet te beroerd om, al dan niet impopulaire, besluiten te nemen, maar Mirjam vindt dat de collegeleden worden betaald om besluiten voor te bereiden en met verve te verdedigen. ‘Ze zullen vast verklaren dat het ontzettend democratisch is om de raad in stelling te brengen, maar het is toch vooral een beetje laf.’

Dat geldt ook voor het dichten van het gat van vier ton. Er zijn, bedacht het college, drie opties. De gemeente kan de kosten in de prijs per ledigen van de grijze kliko’s verwerken, in het vastrecht (het basisbedrag dat elk huishouden betaalt) of in allebei een beetje. De kosten voor huishoudens van elke scenario zijn onderaan dit artikel als download geplaatst.

Wat de keuze ook wordt, er komt altijd gezeik van. En dus waagt het college zich niet aan een voorgenomen besluit of een advies. ‘De wethouders wassen hun handen in onschuld en laten inwoners weten dat het allemaal niet hun schuld is, maar van de raad’, concludeert Mirjam.

Eerlijk

Overigens wil de fractievoorzitter best kleur bekennen. Hart pleitte in 2019 al voor het grotendeels of geheel afschaffen van het vastrecht. In plaats daarvan wil de partij zowat alle vaste kosten verwerken in de prijs per lediging. ‘Dan betaalt de vervuiler pas echt’, zegt ze. ‘Wie zelden de kliko aan de straat zet, betaalt dan minder vastrecht dan wie dat heel vaak doet. Dat is eerlijk.’

Dat voorstel strandde jaren geleden al, omdat behalve D66 en PvdA (inmiddels PvdA/GroenLinks) alle partijen in een commissievergadering lieten weten dat inwoners het niet zouden snappen. Dat ú te dom bent, dus.

Jaloers

Voor wie stelt dat het afval ongeacht de gekozen verdeling sowieso erg duur is: dat klopt. Besef echter dat de gemeente u geen poot uitdraait, afval ophalen en verwerken is gewoon erg duur. En dan zijn de lokale, gemeentelijke lasten in Meierijstad nog laag ten opzichte van de rest van de regio. Overigens is dat onder meer te danken aan hoe Meierijstedelingen hun afval scheiden. In gemeenten als Den Bosch zijn ze er jaloers op.

Op 30 november discussieert een van de raadscommissies over de afvalheffingen. Dat gebeurt die dag vanaf 19.30 uur in het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode. De vergadering kan thuis online worden gevolgd.